2018’de gerçekleşen inanması güç tıbbi atılımlar

Tıbbi kontakt lensler, yutulabilen sensörler ve tasarlanmış bakteriler... İşte yakın gelecekte hayatımıza girecek en önemli tıbbi gelişmeler.

Teknoloji kullanımının giderek artmasının sağlık üzerinde pek çok zararlı etkisi olduğunu biliyoruz. Sosyal medyanın depresyonu tetiklemesi, telefon ekranlarının uyku kalitesini düşürmesi, uzun süre bilgisayar ekranına bakmanın baş ağrısına ve göz yorgunluğuna neden olması bu etkilerden bazıları. Ancak tüm bu zararlı etkilerin yanı sıra insan sağlığını pozitif yönde etkileyecek buluşlarla çığır açmaya hazırlanan teknolojiler de var. Ne gibi mi?

2018’in hepimizin hayatını değiştirme potansiyeline sahip olan ve teknoloji temelli en şaşırtıcı tıbbi buluşlarından bazıları:

Tıbbi drone’lar

Drone’ların sadece görüntü alma ve video çekme özelliklerine sahip olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü insansız bu uçaklar yakında ilaçlama ve hastanelere kan götürme gibi sağlık alanına ilişkin birçok konuda ulaşım amacıyla kullanılacak.

Geçtiğimiz mayıs ayında Federal Havacılık Kurulu, birçoğu sağlık hizmetleri için kullanılacak 10 yeni drone projesini onayladı. San Francisco merkezli bir şirket bu drone’lar sayesinde kan teslimatlarını genişletme planları yaparken diğer bir şirket ise yakında acil çağrılara dönüş için gerekli olan malzemeyi drone’larla teslim etmeyi planlıyor.

Tasarlanmış bakteriler

Bakterilerin insanı hem hasta etme hem de hastalığa yakalanma olasılığını yok etme özelliklerini keşfeden bilim insanları artık kanda doğal olarak oluşan ve aminoasit parçalayabilen sentetik bakterileri üretebiliyor.

Çoğumuz bağırsaklarımızda bu özelliğe sahip bakterileri zaten taşıyoruz. Fakat PKU adı verilen ve nadir olarak görülen bir hastalığa sahip insanların vücutlarında bu aminoasit parçalama işlemi yapılamadığı için kanlarında toksik madde birikebiliyor ve sinir sisteminin yapı taşı olan nöronlara zarar verebiliyor. Bu ise gelişimsel gecikmelere ve zihinsel engellere yol açabildiği gibi psikiyatrik bozukluklara da neden olabiliyor.  Sentetik biyoloji temelli tıbbi tedavinin insanlar üzerindeki klinik denemelerinin şimdiye dek başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Mikrobiyom uzmanları da daha fazla sentetik bakteri üretilerek enfeksiyonlardan enflamasyona kadar pek çok sağlık sorununun önüne geçilebileceğini ifade ediyor.

İğnesiz enjeksiyonlar

İğneden korkanlara müjde! İğne yerine yüksek basınçlı ilaç ya da aşı ile tedaviyi mümkün kılan bir cihazın kullanımı artık çok da uzak değil. Çok az acı veren, hatta hiç hissedilmeyebilen bu ilacın özellikleri, dozu, olası yan etkileri doktorunuz ve sizin için bulut depolama sistemiyle, yani sanal ortamda veri olarak kaydedilecek. Bu bilgiler kulağınıza gerçek dışı gelebilir fakat bu proje bir şirket tarafından geliştirildi bile. Projelerini hayata geçirmek için ortaklıklar arayan geliştiriciler önümüzdeki birkaç yıl içinde uygulama sürecini başlatmış olmayı umuyor.

Yutulabilen sensörler

Avustralyalı araştırmacılar vücuttaki gazı izleyen ve ölçen, sindirim sisteminin işleyişini takip eden, mikropları tanıyan, mide kanaması teşhisine yardımcı olan, tüm bu bilgileri algılayan, işleyen ve aktaran bir hap keşfetti. Ancak yutulabilen bu sensörler henüz gelişim aşamasında.

FDA onaylı ilk esrar ilacı

FDA nadir görülen ve şiddetli iki tür epilepsiyle ilişkilendirilen nöbetlerin tedavisinde kullanılacak keneviri içeren ilk ilacı bu yıl onayladı. Onaylanan bu ilaç çoğu kişiyi muhtemelen diğer bilimsel gelişmelerden daha fazla şaşırtacak!

Kemoterapi kaynaklı saç dökülmesini engelleyen sistem

Soğutucu jelle doldurulmuş kask görünümlü yeni bir şapkanın, kafa derisinin derinindeki kan damarlarını daraltarak kemoterapiden kaynaklanan saç dökülmelerini azalttığı görüldü. 2015 yılında FDA tarafından bazı kanser türleri için tedavi öncesi, sırası ve sonrası için onaylanan bu başlığın kullanımı geçtiğimiz yıl oldukça yayıldı.

Tıbbi kontakt lensler

Güle güle can sıkıcı göz damlaları, merhaba akıllı kontakt lensler! Boston Çocuk Hastanesi ve Massachusetts Eye and Ear araştırmacıları ilacı gözün içine yavaş yavaş vermek için tasarlanmış bir kontakt lens geliştirdi. Bu lensler glokom (göz tansiyonu), diyabetik retinopati, enflamasyon ve damar tıkanıklığı gibi göz problemlerine sahip olan, yoğun göz damlası ve enjeksiyonlarının kullanımını gerektiren göz problemlerinin tedavisine yardımcı olabilir. Görme yetisini etkilemeyen bu kontak lensler sayesinde ilaç günlere ya da haftalara yayılarak verilebilecek. 

Kaynak