Gluteni bırakınca vücudumuzda nasıl değişiklikler oluyor?

Gluten intoleransınız ya da çölyak hastalığınız olmamasına rağmen glutensiz beslenmeniz kan şekerinizde dengesizliğe ya da bağışıklık sisteminizin zayıflamasına sebep olabilir!

Buğday proteini olarak bildiğimiz gluteni hayatınızdan çıkarttığınızda sağlığınız için iyi bir adım atacağınızı düşünüyor olabilirsiniz. Acaba gerçekten öyle mi?

Ekmek ve benzeri hamurlu gıdalara doku ve şekil veren glutene karşı pek çok insanın hassasiyeti bulunuyor. Eğer sizin de vücudunuz gluteni sindiremiyorsa gluten içeren besinleri diyetinizden tamamen çıkarmanız gerekiyor. Ancak bilimsel araştırmaların, gluten intoleransına ya da çölyak hastalığına sahip olmayanların glutensiz beslenmesi durumunda daha kolay bir şekilde kilo verdiklerini ya da daha sağlıklı bir yaşam sürdürdüklerini ortaya koyduğu herhangi bir veri yok.

Tıbbi bir gereklilik olmaksızın gluteni hayatınızdan çıkararak kilo vermeye çalışıyorsanız muhtemelen diğer popüler diyetlerde olduğu gibi sonuç sizi üzecektir. "Diyetten ekmeği çıkarmak zayıflatır mı?" başlıklı içeriğimizle daha önce bu konuya değinmiştik. Yasaklı diyetlerin yasaklanan besini daha cazip kılmasının etkileri bir yana, herhangi bir sağlık sorunundan kaynaklanmadan glutensiz beslenmenin birçok olumsuz etkisiyle karşılaşabilirsiniz.

1-Kas gelişiminiz olumsuz yönde etkilenebilir

Araştırmacılar tarafından yetişkinler üzerinde yürütülen bir çalışmada gluten içeriğine sahip besinlerle glutensiz besinler karşılaştırıldı. Bu karşılaştırma sonucunda gluten içeren besinlerin gluten içermeyen besinlere göre daha fazla protein içeriğine sahip oldukları ortaya çıktı. Aynı çalışma çocuklar üzerinde yapıldığında da sonuç yetişkinlerden farklı olmadı. Bu da demek oluyor ki keyfi bir şekilde glutensiz beslendiğiniz durumda yetersiz protein alımından dolayı kas kayıpları yaşayabilirsiniz.

2-Kabızlık yaşayabilirsiniz

Tam buğday ekmeği ve makarna gibi gluten içeren gıdaların çoğu iyi birer lif kaynağı oluyor. Gluten içermeyen pirinç ve kinoa gibi benzer diğer tahılların lif oranları ise tam tahıllı ürünlere göre daha az. Dolayısıyla tam tahıllı ürünlerin önemi günlük almanız gereken lif miktarı konusunda da ortaya çıkıyor. Bu besinleri hayatınızdan çıkarmanız durumunda yetersiz lif alımı sonucu kabızlık yaşayabilirsiniz. Diyet lifi eksikliği kabızlığın yanı sıra birçok başka hastalığa da zemin hazırlayabiliyor.

Tüm bu sebeplerden ötürü gluten intoleransınız ya da çölyak hastalığınız yoksa beslenmenizde iyi bir lif kaynağı olan tam tahıllı besinlere mutlaka yer verin. Bu sağlık sorunlarından birine sahipseniz yine lif içeriği yüksek olan ve gluten içermeyen meyve, sebze, kuru baklagil ve glutensiz tahılları tercih edebilirsiniz.

3-Bağışıklık sisteminiz zayıflayabilir

Bağışıklık fonksiyonlarından enerji üretimine kadar pek çok işlev için vücudunuz B vitaminlerine ihtiyaç duyar. B vitamini ise en çok gluten içeren tam tahıllı besinler ve ekmeklerde bulunur. Glutensiz beslenmeniz bu kaynaklardan mahrum kalmanıza ve B vitamini eksikliği yaşamanıza sebep olabilir. Eğer gluten intoleransınız varsa bir doktora danışarak B vitamini takviyesi için supplement alabilirsiniz.

4-Gücünüzü olumlu ya da olumsuz etkilemeyebilir

Uluslararası bir araştırmada 900'den fazla profesyonel sporcunun üçte birinden fazlası tıbbi bir neden olmamasına rağmen glutensiz diyet uyguladıklarını kabul etti. Çoğu kişi gluteni kesmenin spordaki performansını artırdığını ve mide rahatsızlıklarını azalttığını söyledi. Fakat araştırmacılar sporcuların ileri sürdüğü bu teoriyi 13 dayanıklılık sporcusu üzerinde yapılan küçük bir araştırmayla test ettiğinde glutensiz beslenmenin aslında egzersiz performansında veya mide ve bağırsak sorunlarında anlamlı bir fark yaratmadığını tespit etti.

5-Kalp hastalıklarına daha açık hale gelebilirsiniz

İngiliz Tıp Dergisi yazarlarının 2017’de yayımladığı bir araştırma glutensiz beslenmenin kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini artırabildiğini ortaya koydu. Buna göre, tam tahıllı besinler açısından zengin bir diyet aslında kalbiniz için oldukça faydalı. Araştırmacılar sadece çölyak hastalığı olan kişilerin glutensiz beslenmesini önerirken gluten intoleransı olan kişilere diyetlerinde kalp dostu olan kinoa, darı, pirinç, mısır gibi glutensiz tahıllara yeterli miktarda yer vermelerini söylüyor.

6-Kan şekerinizin dengesini koruyamayabilirsiniz

Karbonhidrat alımının kan şekerini yükselttiği bilinen bir gerçek. Ancak ilginç olan şu ki, gluten içermeyen diğer karbonhidratlarda da sonuç kan şekeriniz açısından çok farklı olmuyor. Bunun nedeni glutensiz besinlerin lif oranının daha düşük olması ve genellikle glutensiz besinlerde istenen tadın yakalanabilmesi için daha fazla ilave şeker kullanılması.

Glutensiz beslenme hakkında daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak için "Glutensiz beslenme bir tercih mi, yoksa bir gereklilik mi?" başlıklı yazımıza bakmayı unutmayın.

Kaynak