Mutluluk Rehberi: Değerlerin nedir? Hayatına etkileri nelerdir?
Değerler, en basit tanımı ile; seni sen yapan tüm soyut kavramlardır. Yaşamında onlara gereken yeri verdiğinde seni mutlu ederler, onları görmezden geldiğinde ise mutsuz olmana yol açabilirler.
Nedir bu soyut kavramlar?
Aile, paylaşım, sevgi, dostluk, barış, dürüstlük, özgürlük, başarı, yenilik, değişim, yaratıcılık, huzur, hoşgörü, cesaret ilk akla gelebilecek değerlerdendir.
Genel olarak insanların uzunca bir değerler listesine sahip olduğunu söyleyebiliriz ancak, seni sen yapan kavramların, yani hayatına yön verenlerin sayısının beş civarında olduğunu söylemek mümkündür. İlk üç değerin ise, yaşam kaliteni en çok etkileyenlerdir.
Değerlerinin bir kısmı ülkeden, toplumdan, bir kısmı aileden, büyüdüğün çevreden, bir kısmı ise bireysel olarak hayatta deneyimlediklerinden doğar ve seninle bir ömür boyu yaşarlar. Genelde çok değişmezler ama senin onlara verdiğin önem değiştikçe hayatındaki önemleri artabilir ya da azalabilir. Örneğin, bekar yaşadığın yıllarda, ‘özgürlük’ en önemli değerindir, ama evlendikten sonra ilk sıraya ‘paylaşım’ değerin geçebilir. Bu durum, özgürlük değerinin bütünüyle ortadan kaybolduğunu göstermez ama yaşam şartların değiştiği için sıralamada özgürlüğe daha az yer vermeye başlayabilirsin.
Değerleri bilmek sana birçok açıdan fayda sağlar, bunlar içinde hayatına dokunabilecek ilk üçünü örneklerle paylaşalım.
- Seni nelerin mutlu ettiğinin farkında olarak, yaşamını istediğin yöne çevirebilmek.
- Kendini olduğun halinle kabul edip, kendinle daha huzurlu olmak. Değerlerini keşfettikçe, kendinle savaşmak yerine, “neye, neden” ihtiyaç duyduğunu bilir, kendinle çatışmaya düşmezsin.
- İlişkilerini çok daha akılcı şekilde yönetmek.
Diyelim ki, seni sen yapan en önemli kavram ‘tarafsızlık’ ise bir tartışma olduğunda neden oradan kaçmak istediğini, seni neyin huzursuz ettiğini görebilir, ona göre bir davranabilirsin. Başka bir örnekle; ‘doğa’ en önemli değerlerinden ise, sporu kapalı spor salonu yerine, doğada koşarak yapmanın sana etkisini bilir, mutlu olacağın ortamı seçebilirsin.
Yine bir örnekle anlatacak olursak; ‘sakinlik’ senin için önemli bir değer ve akşam iş çıkışı bu değerini besleyecek bir ortamda olmaya ihtiyaç duyuyorsun, bu değerini bildiğinde arkadaşlarınınseni gürültülü yerlerde ‘sosyalleşmeye’ zorlamasına takılmaz, sakinlik değerine önem veren bir yaşam biçimini gönül rahatlığı ile seçersin.
Örneğin, en önemli değerin, ‘başarı’,beraber çalıştığın yöneticinin en önemli değeri ise, ‘risk’. Yöneticini yeni bir müşteriye kredi kullandırma konusunda ikna etmeye çalışıyorsun. Söze başlarken, o müşteri sayesinde yaratacağınız hacmi, başarıyı, karı anlatıyorsun, bu sırada yöneticinin dikkatini çekip, o müşteriyle çalışmaya ikna olmadığını görüyorsun; bunun yerine cümleye müşterinin şubenize getireceği ‘riski’ paylaşarak ama bununla birlikte yaratacağı hacmi vurgulayarak devam edersen seni dinleme olasılığı çok daha yüksek olur.
Gerek özel hayattaki, gerek iş hayatındaki tüm ilişkilerinde kendi değerlerini bilerek, onlara yer vererek ve karşındaki kişilerin değerlerine saygı duyarak hareket ettiğinde ilişkilerindeki çatışmaların, anlaşmazlıkların bir bir ortadan kalktığını görmeye başlarsın.
Değerlerinin neler olduğunu keşfetmek için, kendini çok dengeli, iyi hissettiğin zamanları, durumları, olayları hatırlayabilir, yaptığın spora, seyahatlerine, hobilerine, arkadaşlarınla ortak paylaşım alanlarına bakıp bir değerler listesi çıkartabilirsin. Onları keşfedebilmen için uygulayabileceğin çeşitli egzersizleri bu ay seninle farklı başlıklarda paylaşacağız.
Değerlerine sahip çıktığın, onlara hayatında hak ettikleri yeri verdiğin keyifli bir hafta olsun…
Değerler listesi;
Açık Sözlülük
Açıklık
Adalet
Adanmışlık
Aidiyet
Akış
Arkadaşlık
Azim
Bağlılık
Bağımsızlık
Barış
Basitlik
Başarı
Beceriklilik
Bereket
Bilgelik
Biriciklik
Bolluk
Düzen
Keşif
Bütünlük
Canlılık
Cesaret
Cömertlik
Çağdaşlık
Çalışkanlık
Çeşitlilik
Girişimcilik
Demokratiklik
Değişim
Dinginlik
Doğa
Doğruluk
Dürüstlük
Doyum
Duyarlılık
Çevre
İçtenlik
Doğallık
Eğlence
Erdem
Paylaşım
Estetik
Gelişim
Güç
Güvenirlik
Güzellik
Eşitlik
Evrim
Keyif
Hoşgörü
Keşif
Macera
Rahatlık
Huzur
Maneviyat
Merhamet
Mertlik
Mutluluk
Neşe
Netlik
Olgunluk
Özen
Özgürlük
Paylaşım
Renklilik
Ün
Sadakat
Sabır
Sevgi
Şeffaflık
Sinerji
Risk
Tarafsızlık
Temizlik
Ustalık
Titizlik
Varlık
Yardım
Yanlızlık
Yaratıcılık
Yenilik
Zerafet