Zerdeçalın içindeki kurkumin gerçekten de her şeye iyi geliyor mu?
Kurkumin nasıl bir madde? Hastalıklar üzerinde nasıl bir etki gösteriyor?
Altın süt, köri soslu tavuk, sebze çorbası, soslu makarna ya da lezzetli bir smoothie... Zerdeçalın pek çok yiyecek ve içeceğe lezzetli bir dokunuş yaptığını biliyorsunuzdur. Toz ya da kök şeklinde satılan bu parlak sarı baharat yüzyıllarca Hint mutfağının temel baharatlarından biri oldu. Son yıllarda ise sağlık üzerindeki olumlu etkileri keşfedildiği için el üstünde tutuluyor. Boğaz ağrılarından ve cilt yanıklarından kansere kadar her şeye iyi geldiğine inanılan zerdeçal gizli bir silaha sahip: kurkumin.
Kurkumin, zerdeçala sarı rengi veren ve hastalıklarla mücadele eden aktif maddedir. Bu güçlü madde, zerdeçalın ağırlık olarak sadece %3’ü kadardır. Ancak, güçlü antioksidan ve antienflamatuar etkilere sahiptir. Öyleyse, bu sihirli baharat hastalıkları önleyip, sağlıklı kalmanızı sağlar mı? İşte zerdeçalın güç kaynağı kurkumin hakkında bilmeniz gereken her şey.
Güçlü bir antioksidan ve antienflamatuar
Kurkumin maddesini adeta bir sağlık kahramanı ya da her derde deva bir ilaç haline getiren temelde antioksidan ve antienflamatuar etkisi. Alzheimer, kardiyovasküler hastalıklar (kalp-damar hastalıkları), artrit ve kanser de dahil olmak üzere birçok kronik hastalığın oluşumunda giderek daha yaygın bir şekilde enflamasyonun rol aldığı görülüyor. Kurkumin bu noktada enflamasyonla, yani iltihaplarla mücadele ederek bu hastalıkların önlenmesine yardımcı oluyor.
Kronik hastalıkların nedenleri arasında enflamasyona ek olarak oksidatif strese de sıklıkla rastlanıyor. Peki bu süreç nasıl işliyor? Vücuttaki serbest radikal adı verilen moleküller, hücre duvarlarına ve DNA’ya zarar vererek oksidatif strese neden oluyor. Zamanla oluşan bu hasar kırışmış bir cilde, bilişsel olarak düşüşe ve kronik hastalıklara yol açabiliyor. Zerdeçalda bulunan kurkumin maddesi ise serbest radikalleri yok etmek ve oksidatif stresi önlemek için vücutta güçlü bir antioksidan görevi görüyor. Ayrıca antioksidan üretimini artırarak vücudun serbest radikallerle mücadele yeteneğini artırıyor. Kurkuminin sağlığa ilişkin sağladığı sayısız yararın anahtarlarının enflamatuar etkiyi bozması ve oksidatif stresle savaşması olduğunu söylemek hiç de yanlış olmaz.
Beyin sağlığı için kurkumin
2050 yılında 14 milyon insanın Alzheimer hastalığından ötürü tam zamanlı bakıma ihtiyacı olacağını biliyor muydunuz? Şu bir gerçek ki bu hastalığı önleyebilmek için etkili bir tedaviye ve iyi bir stratejiye ihtiyaç var. Araştırmalar, zerdeçaldaki kurkumin maddesinin nörodejenerasyonu (beyin hasarı) ve Alzheimer hastalığını önleme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyuyor. Kurkumini cazip bir tedavi yöntemi yapan temel unsursa Alzheimer’ın gelişimini önlerken çok çok az yan etki göstermesi.
Kanserle mücadelede etkili
Yukarıda da değindiğimiz gibi kurkumin antioksidan özelliği sayesinde hücreleri kanserin neden olabileceği etkilerden koruyor. Bu korumanın yanı sıra çalışmalar, kurkumin maddesinin tümörlerin büyümesini baskıladığını keşfetti. Kurkumin, sağlıklı hücreleri korurken kemoterapinin yan etkilerini de azaltıyor. Yapılan bir kanser araştırması da, kurkumin ve kemoterapi kombinasyonundan oluşan tedavinin tek başına kemoterapi tedavisinden daha çok işe yaradığını ortaya koydu.
Eklem ağrısı için kurkumin
Artrit ve kronik eklem ağrılarının birçoğu iltihaplanmadan kaynaklanıyor. İltihaplanma eklem dokusunda şişkinlik, rahatsızlık, sertlik ve hassasiyet yaratıyor. Kurkumin maddesinin antienflamatuar özelliği bu yüzden artrit ve kronik eklem ağrısı çekenler için birebir. Reçeteli bir ağrı kesici ilaç ile kurkumin maddesinin karşılaştırıldığı bir çalışmada, kurkumin takviyesi alan hastaların romatoid artrit semptomlarında belirgin şekilde daha fazla iyileşme olduğu tespit edildi.
Biyoyararlılık ve kullanım dozu
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kurkumin, çok çeşitli hastalıklarla mücadeleye yardımcı olabilecek güçlü bir antioksidan ve antienflamatuar. Zerdeçaldaki kurkumin miktarının fazla olduğunu söyleyemediğimiz gibi ne yazık ki vücudunuzun bundan emebileceği miktar daha da az. Neyse ki, zerdeçal ile karabiber eşleşmesi biyoyararlılığı yüzde 2.000’e kadar artırabiliyor. Ayrıca kurkumin, zerdeçala ek olarak hap olarak da alınabiliyor.
Zerdeçal genel olarak güvenli bir baharat olmasına karşın, yüksek dozlarda alınan konsantre kurkumin bazı insanlar için tehlikeli olabilir. Doğal bir antikoagülan (kanın pıhtılaşmasını önleyen) olduğu için özellikle kan inceltici ilaç kullanan kişiler kurkumin alımından kaçınmalı.
Zerdeçalın etkilerini öğrenmek ve zerdeçallı bir tarif denemek istiyorsanız "Baharatın gücü: Zerdeçal" başlıklı yazımıza da mutlaka göz atın.
