Bul
App Store Google Play

Diyetkolik'i telefonunda kullan

sitede bul
Reklamsız Kullan
facebooktwitterlinkedinwhatsappmail
Diyetisyen İkra Sonel 15.10.2021 6 dakikada okunur
yorumlar
0
kaydet

B12 Vitamini

B12 Vitamini

B12 vitamini (kobalamin), vücudumuzun ihtiyaç duyduğu ancak üretemediği suda çözünen önemli bir vitamindir. Doğal olarak hayvansal gıdalarda bulunur. Kırmızı kan hücreleri oluşumunda, DNA üretiminde ve beyinle sinir sisteminin sağlıklı işlemesinde önemli bir role sahiptir. Özellikle yaşlılarda, vegan beslenenlerde veya besinlerin emilimini etkileyen sindirim sistemi bozukluğu olan insanlarda görülebilen B12 eksikliği anemiye, psikiyatrik ve nörolojik sağlık sorunlarına yol açabilir.

VÜCUTTAKİ GÖREVLERİ

  • Kırmızı kan hücresi oluşumunda  
  • Hücre metabolizmasında, sinir fonksiyonunda önemlidir
  •  DNA üretiminde temel rol oynayan bir vitamindir.
  • Yağ asitleri ve enerji üretiminin sentezinde rolü vardır.
  • Diğer B grubu vitaminlerinden ayrılan en önemli özelliği, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu minerallerden kobaltı içeren tek vitamin olmasıdır.

SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

  • Hücrelerin yapı taşlarından DNA’yı oluşturur.
  • Protein sentezi sürecine katkı sağlar.
  • Yeni hücre üretilmesini sağlar ve yaşlanmayı önler.
  • Karbonhidratları glikoza çevirir, yağı azaltır ve enerjiyi artırır
  • Merkezi sinir sistemini güçlendirir, sinir hücrelerini onarır
  • Bağışıklık sistemini güçlendirir
  • Unutkanlık, Alzheimer ve Demans hastalıklarını önleyebilir
  • Kansızlığı (anemiyi) önlemeye yardımcı olur
  • Büyük doğum kusurlarını engelleyebilir
  • Kemik sağlığını destekleyip osteoporozu önleyebilir
  • Makula dejenerasyonu (sarı nokta) göz hastalığı riskini azaltabilir
  • Depresyonu önler ya da etkilerini azaltabilir
  • Sindirim sistemi için faydalıdır
  • Kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur
  • Tansiyonu düzenlemeye ve kolesterolü düşürmeye yardımcı olur
  • Felç riskini önler
  • Saç, cilt ve tırnak sağlığının temel ihtiyaçlarındandır
  • Meme, kolon, prostat, akciğer kanserlerine karşı koruyabilir

ÖNERİLEN ALIM MİKTARLARI

14 yaşın üzerindeki genç ve yetişkinler 2,4 mcg 

Hamile kadınlar 2,6 mcg  

 Emziren kadınlar 2,8 mcg

B12 VİTAMİNİ KAYNAKLARI

  • Istakoz ve midye gibi kabuklu deniz hayvanları
  • Sardalye, hamsi, mezgit, ton balığı, somon gibi yağlı balıklar
  • Tavuk, hindi gibi kümes hayvanları
  • Sığır ve koyun gibi kırmızı et
  • Karaciğer, böbrek gibi özellikle koyun sakatatları
  • Süt, peynir, yoğurt, kefir gibi süt ürünleri
  • Yumurtalar

B12 vitamini ile güçlendirilmiş gıdalar

  • Soya sütü gibi bazı bitki sütleri
  • Kahvaltılık tahıllar
  • Bira mayası gibi besleyici mayalar
  • Bazı besinlerdeki B12 miktarı

!!!! Veganlar, beslenmelerine maya ekstraktı (özütü) içeren bazı yiyeceklerin yanı sıra bazı zenginleştirilmiş soya ürünleri de katabilir. Bazı badem sütü gibi bitkisel sütler ya da tahıllar, B12 vitamini ile takviye edilmiş olsa da vegan bir kadının B12 ihtiyacını yeterli karşılayamaz ve bu zamanla eksiklik sorunlarına ve bu sorunların büyümelerine yol açabilir.

B12 vitamini eksikliği

Vücudumuz ortalama 4 yıllık B12 vitamini depolama kapasitesine sahip olduğundan eksikliği nadiren ya da yıllar sonra görülebilir. Ancak yeterli miktarda B12 içeren gıdalar tüketmiyor ya da gastrit gibi herhangi bir sindirim sistemi rahatsızlığına sahipseniz, B12 vitamini eksikliği geliştirebilirsiniz.

B12 vitamini eksikliği kimlerde görülür?

  • Yaşlılarda
  • Veganlar gibi hiçbir şekilde hayvansal gıdayla beslenmeyenlerde
  • Anemi olan kişilerde
  • Metformin içeren ilaç kullanan diyabet hastalarında
  • Özellikle Çölyak ya da Crohn hastalığı gibi belirli sindirim bozuklukları olan kişilerde
  • Mide ekşimesine karşı uzun süreli asit önleyici ilaçlar alanlarda
  • HIV pozitif olan insanlarda
  • Mide-bağırsak ameliyatı geçirmiş kişilerde
  • Uzun süreli ilaç kullananlarda
  • Yoğun miktarda alkol tüketenlerde

B12 vitamini eksikliği belirtileri

  • Soluk ya da sararmış cilt
  • Aşırı yorgunluk ve halsizlik
  • El ve ayaklarda uyuşma ya da karıncalaşma
  • Kas güçsüzlüğü
  • Denge ve koordinasyon sorunları
  • Ağız ülseri (aft) ve dil enfeksiyonu (glossit)
  • Nefes darlığı
  • Baş dönmesi
  • Enerji eksikliği
  • Görme bozukluğu
  • Depresyon ya da kafa karışıklığı gibi psikolojik sorunlar
  • Hafıza, kavrama ve muhakeme ile ilgili sorunlar
  • Ateş basması (nadiren)
  • Kabızlık
  • İştahsızlık ve kilo kaybı
  • Adet sorunları

B12 vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar

  • Nörolojik değişiklikler :Görüş problemleri       
  • Hafıza kaybı   
  • Uyuşma ve karıncalanma , tüm vücudunuzu etkileyebilecek ve konuşma ya da yürüme zorluğuna neden olabilecek fiziksel koordinasyon kaybı (ataksi)    
  • Özellikle bacaklarda sinirlerin zarar görmesi
  • Kısırlık :Vitamin B12 eksikliği bazen geçici kısırlığa yol açabilir. Bu, genellikle uygun vitamin B12 tedavisiyle düzeltilebilir.
  • Mide kanseri :Pernisiyoz anemiden (bağışıklık sisteminizin midenizdeki sağlıklı hücrelere saldırdığı bir durum) kaynaklanan bir B12 vitamini eksikliğiniz varsa mide kanserine yakalanma riskiniz artabilir.
  • Büyük doğum kusuru Eğer hamileyseniz, yeterli B12 vitamini almıyorsanız, bebeğinizin nöral tüp defekti olarak bilinen ciddi bir doğum kusuru geliştirmesi riskini artırabilirsiniz. Nöral tüp, beyin ve omuriliği oluşturan dar bir kanaldır.
  • Pernisyöz (megaloblastik) anemi (B12 eksikliğine bağlı gelişir)
  • Makula dejenerasyonu (sarı nokta göz hastalığı)
  • Çocuklarda ve bebeklerde büyüme ve gelişme bozukluğu
  • Omurilik dejenerasyonu
  • Psikyatrik rahatsızlıklar (özellikle duygudurum bozuklukları)
  • Kas ve kemik güçsüzlüğü

B12 vitamini eksikliği tedavisi

Aktif bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan önce dengeli beslenmek ve sağlıklı besin maddeleri tüketmek her zaman daha iyidir. Dengeli ve sağlıklı bir beslenme ile eksiklik belirtileri kolayca önlenebilir.

B12 vitamini ilaç takviyeleri

B12 vitamini eksikliği ciddi düzeylerde ise tedavisi için B vitamini takviyesi gerekir. B12 eksikliği teşhis edilmeden, örneğin unutkanlık gibi bir belirti üzerine, takviye B12 kullanımı önerilmez. Çünkü bu belirtiler başka bir nedenden de kaynaklanıyor olabilir.

Ama yaşlı yetişkinler, katı vejeteryan ya da vegan kadınlar, hamile ve emziren kadınlar ve vücutlarında bu vitamini emilim sorunu olan insanlar ilaç takviyesi olarak kullanmalıdırlar. Özellikle vegan beslenen kadınlar, haplarını takviye olarak hayat boyu kullanmalıdır.

Eksiklik vücuttaki B12 vitamini emilim sorunlarından kaynaklanıyorsa B12 iğneleri reçete edilecektir. Genetik faktörler yüzünden böyle bir sorun varsa B12 iğneleri yaşam boyu kullanılabilir. Doktor saptanan B12 belirtilerine göre mevcut rahatsızlıkları da göz önünde bulundurarak doz ayarı yapar.

B12 vitamini ilaçlarının yan etkileri

B12 vitamin takviyeleri uygun dozlarda alındığında genellikle güvenli kabul edilir. Aşırı yüksek doz B12 alımı, çoğunlukla toksik veya zararlı nitelikler göstermez. Ancak gereklilik ve uygun doz için her zaman bir doktora danışılmalıdır. Önerilen günlük miktar yüksek dozlarda aşılırsa pek sorun yaşanmaz. Çünkü vücudumuz sadece ihtiyaç duyduğu kadar B12 vitamini emer ve fazlalık idrarla atılır.

B12 vitamininin diğer ilaçlarla etkileşimleri

Aminosalisilik asit: Sindirim problemlerini tedavi eden bu ilaç, vücudunuzun B12 vitamini emilimini azaltabilir.

Kolşisin: Özellikle gut, Behçet hastalığı ve FMF (ailevi Akdeniz ateşi) hastalığı tedavisinde kullanılan bu anti-inflamatuar ilaç, B12 emilimini azaltabilir.

Metformin: Bu diyabet ilacını almak B12 vitamini emilimini azaltabilir.

Proton pompası inhibitörü: Bu, bir ilaç grubudur ve mide asidi üretiminin uzun süreli azaltılması etkisini gösterirler. Bu ilaçları almak B12 emilimini azaltabilir.

C vitamini takviyeleri: B12 vitaminiyle birlikte C vitamini almak vücudunuzdaki mevcut B12 miktarını azaltabilir. Bu etkileşimi önlemek için bir B12 vitamini aldıktan iki ya da üç saat sonra C vitamini takviyesi alınmalıdır. (Ya da tam tersi.)

B12 vitamini yüksekliği neden olur?

Normal gıda alımı ve ekstradan ilaç takviyesi ile vücuttaki B12 miktarını artırmak mümkün değildir. Ancak hepatit ya da siroz gibi bazı karaciğer hastalıkları kanda B12 vitamini fazlalığına yol açabilir. Ayrıca bazı anemi türleri de B12 fazlalığına yol açabilir.

B12 vitamini yan etkileri ve zararları

Bazı hamilelerde aşırı B12 takviyesi bebeklerde otizm görülme riskini artırabilir.

Tansiyon hastalarının iğne ile B12 takviyesi alımı, tansiyon yüksekliğine yol açabilir.

Gut hastalarında gut ataklarına yol açabilir.

Kalbine stent takılan hastalarda damar daralmasına neden olabilir.

Doğuştan gelen ve körlüğe yol açan Leber retina hastalığı olanlarda şiddetli sinir hasarı gelişebilir.

facebook twitter linkedin whatsappmail

İlk yorumu sen yap

Yorum yapan