Bu meyveyi daha önce duymadınız! Goya (Acı Kavun)

Elma, armut, şeftali, çilek gibi klasik meyvelerden sıkıldıysanız, şimdiye kadar hiç duymadığınız konusunda çok iddialı olduğumuz bir meyveyle geldik: Goya… Diğer bir ismiyle acı kavun. İçeriğinde neler var, faydaları neler?

Goya, acı kabak veya Momordica charantia olarak da bilinen acı kavun; kabak, balkabağı ve salatalık ile yakından ilişkili olan, kabak ailesine ait tropikal bir meyvedir.

Birçok Asya mutfağında temel gıda olarak kabul edilen goya meyvesi aslında dünya çapında yetiştirilebilmektedir. Yetiştiği bölgeye göre çeşitli görünümlerde olabilir. Çin çeşidi tipik olarak uzun, soluk yeşildir ve siğil benzeri çıkıntılarla kaplıdır. Öte yandan, Hint çeşidi daha dardır ve kabukta kaba, pürüzlü sivri uçlara sahiptir.

Keskin tadına ve farklı görünümüne ek olarak, acı kavun birçok etkileyici sağlık faydasıyla da ilişkilendirilmiştir.

Acı kavunun 6 faydası

Aşağıya sizin için goyanın faydalarını listeledik:

1- Birçok önemli besin öğesi içerir

100 gram çiğ acı kavunun içeriği aşağıda verilmiştir:

Kalori: 21 kkal

Karbonhidrat: 4 gram

Lif: 2 gram

C Vitamini: Günlük Değerin (DV) %99'u ( günlük alınması gereken C vitamini miktarının %99’unu karşılayabileceği anlamına gelir.)

A Vitamini: DV'nin %44'ü (günlük alınması gereken A vitamininin %44’ünü karşılayabileceği anlamına gelir.)

Folat: DV'nin %17'si (günlük alınması gereken folatın %17’sini karşılayabileceği anlamına gelir.)

Potasyum: DV'nin %8'i (günlük alınması gereken potasyumun %8’ini karşılayabileceği anlamına gelir.)

Çinko: DV'nin %5'i (günlük alınması gereken çinkonun %5 ini karşılayabileceği anlamına gelir.)

Demir: DV'nin %4'ü (günlük alınması gereken demirin %4’ünü karşılayabileceği anlamına gelir.)

Acı kavun, özellikle hastalık önleme, kemik oluşumu ve yara iyileşmesinde rol oynayan önemli bir mikro besin olan C vitamini açısından zengindir.

Ayrıca cilt sağlığını ve düzgün görüşü destekleyen yağda çözünen bir vitamin olan A vitamini içeriği de yüksektir. Büyüme ve gelişme için gerekli olan folatın yanı sıra daha az miktarda potasyum, çinko ve demir de içerir.

Bunlara ek olarak acı kavun, hücrelerinizi hasara karşı korumaya yardımcı olabilecek güçlü antioksidan bileşikler olan kateşin, gallik asit, epikateşin ve klorojenik asit için de iyi bir kaynaktır.

Ayrıca kalorisi düşük olmasına rağmen lif oranı yüksektir.

2- Kan şekerini düşürmeye yardımcı olabilir

Güçlü tıbbi özellikleri sayesinde acı kavun, dünyanın dört bir yanındaki yerli halklar tarafındandiyabetle ilgili durumların tedavisine yardımcı olmak için uzun süredir kullanılmaktadır. Son yıllarda, birkaç çalışma meyvenin kan şekeri kontrolündeki rolünü doğrulamıştır.

Diyabetli 24 yetişkinde yapılan 3 aylık bir çalışma, günde 2.000 mg acı kavun almanın kan şekerini ve üç ay boyunca kan şekeri kontrolünü ölçmek için kullanılan bir test olan HBA1c seviyelerini düşürdüğünü göstermiştir.

Diyabetli 40 kişide yapılan başka bir araştırma, 4 hafta boyunca günde 2.000 mg acı kavun almanın kan şekeri seviyelerinde ılımlı bir düşüşe yol açtığını bulmuştur. Dahası, uzun vadeli kan şekeri kontrolünün kısa vadeli bir belirteci olan fruktozamin seviyelerini de önemli ölçüde azaltmıştır.

Acı kavunun, dokularınızda şekerin kullanılma şeklini iyileştirdiği ve kan şekeri düzeylerini düzenlemekten sorumlu hormon olan insülin salgılanmasını teşvik ettiği düşünülmektedir.

Bununla birlikte, insanlarda yapılan araştırmalar sınırlıdır ve acı kavunun genel popülasyondaki kan şekeri düzeylerini nasıl etkileyebileceğini anlamak için daha büyük, daha yüksek kaliteli çalışmalara ihtiyaç vardır.

3- Anti-kanser özellikte olabilir

Araştırmalar, acı kavununkanserle savaşan özelliklere sahip belirli bileşikler içerdiğini göstermektedir.

Örneğin, eski bir test tüpü çalışması, acı kavun özünün mide, kolon, akciğer ve nazofarenks kanser hücrelerini öldürmede etkili olduğunu göstermiştir.

Başka bir kombine test tüpü ve hayvan çalışması benzer bulgular ortaya koymuştur ve acı kavun özünün meme kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyebildiğini ve aynı zamanda kanser hücresi ölümünü desteklediğini bildirmiştir. Bu çalışmaların, bir laboratuvarda tek tek hücreler üzerinde konsantre miktarlarda acı kavun özü kullanılarak gerçekleştirildiğini unutmamak gerekir. Acı kavunun, gıdada bulunan normal miktarlarda tüketildiğinde insanlarda kanser büyümesini ve gelişimini nasıl etkileyebileceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

4-  Kolesterol seviyelerini düşürebilir

Yüksek kolesterol seviyeleri, atardamarlarınızda yağ plaklarının birikmesine neden olarak kalbinizi kan pompalamak için daha fazla çalışmaya zorlar ve kalp hastalığı riskinizi artırır. Birkaç hayvan çalışması, acı kavunun genel kalp sağlığını desteklemek için kolesterol seviyelerini azaltabileceğini göstermiştir.

İnsanlar üzerinde yapılan bir araştırma, suda çözünebilen acı kavun ekstraktının uygulanmasının, bir plaseboya kıyasla LDL veya "kötü"kolesterol seviyelerinde önemli düşüşlere yol açtığını bulmuştur. 

Dengeli beslenmenin bir parçası olarak goya meyvesi yiyen insanlar üzerindeki bu olumlu etkilerin tutarlı olup olmadığını belirlemek için ek çalışmalara ihtiyaç vardır.

5- Lif alımını artırır

Acı kavun, kalorisi düşük ancak lif oranı yüksek bir meyve olduğu için kilo verme sürecine mükemmel bir katkı sağlar. Her 100 gramlık porsiyonda yaklaşık 2 gram lif içerir.

Lif, sindirim sisteminizden çok yavaş geçerek daha uzun süre tok kalmanıza yardımcı olur, açlığı ve iştahı azaltır.

Ayrıca kabızlık problemi olanlar için acı kavun; sindirimi desteklemeye yardımcı olabilecek müshil etkisine sahiptir. Bu nedenle, daha yüksek kalorili besinleri acı kavunla değiştirmek, lif alımınızı artırmanıza ve kilo kaybını desteklemek için kalorileri azaltmanıza yardımcı olabilir.

Bu çalışmaların yüksek dozda acı kavun takviyeleri kullanılarak yapıldığını unutmayın. Düzenli diyetinizin bir parçası olarak acı kavun yemenin sağlık üzerinde aynı yararlı etkilere sahip olup olmayacağı belirsizliğini korumaktadır.

6- Çok yönlü, keskin bir tada sahiptir

Acı kavun, birçok yemekte işe yarayan keskin bir tada sahiptir.

Hazırlamak için meyveyi yıkayıp uzunlamasına keserek başlayın. Daha sonra bir alet yardımıyla çekirdeklerini ortasından çıkarın ve meyveyi ince dilimler halinde kesin.

Acı kavun, çeşitli tariflerde çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir.

Aslında, tavada kızartılabilir, buharda pişirilebilir, fırınlanabilir, hatta oyulabilir ve seçtiğiniz dolgularla doldurulabilir.

Diyetinize acı kavun eklemenin birkaç ilginç yolu:

●Besleyici bir içecek için acı kavunun suyunu birkaç başka meyve ve sebzeyle birlikte sıkın.

●Sağlık yararlarını artırmak için acı kavunu tavada başka sebze- meyvelerle karıştırarak tüketin.

●Acı kavunu domates, sarımsak ve soğanla birlikte soteleyin ve çırpılmış yumurtaya ekleyin.

●Çekirdeksiz acı kavunu tercih ettiğiniz sosla birleştirin ve lezzetli bir salata için süsleyin.

●Kıyma ve sebze ile doldurun ve siyah fasulye sosu ile servis yapın.

Acı kavunun sinüzitte kullanımı

Acı kavunun sinüzitin alternatif tedavisinde sıklıkla kullanılıyor. Öncelikli olarak kavunun suyu su ya da ılık süt ile karıştırılmalıdır. Suyun çok az ya da fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Avuca dökülen karışım bir kerede buruna çekilip 2- 3 saniye bekletildikten sonra bırakılmalıdır. Burundaki dokulara zarar vermemek adına bu uygulamanın çok sık yapılmaması öneriliyor. Bu yöntem uygulanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Acı kavunun potansiyel yan etkileri var mıdır?

Ölçülü tüketildiğinde, acı kavun diyetiniz için sağlıklı ve besleyici bir alternatiftir.

Bununla birlikte, yüksek miktarda acı kavun tüketmek veya acı kavun takviyeleri almak, çeşitli yan etkilerle ilişkilendirilebilir. Özellikle acı kavun en çok ishal ve karın ağrısı ile ilişkilendirilmiştir.

Sağlık üzerindeki uzun vadeli etkileri kapsamlı bir şekilde araştırılmadığından hamile kadınlar için de önerilmez.

Kan şekeri üzerindeki etkisi nedeniyle, kan şekerini düşürücü herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, yemeden önce sağlık uzmanınıza danışmanızda fayda var.

Ayrıca, altta yatan herhangi bir sağlık sorununuz varsa veya herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, acı kavun takviyesi almadan önce bir sağlık uzmanıyla konuşun ve belirtilen şekilde kullandığınızdan emin olun.