C Vitamini Nelere İyi Gelir?

C vitaminin sağlık üzerindeki önemi

C Vitamini Nedir?

C vitamini, vücut dokularının (bağ dokusu, kıkırdak dokusu vb.) yapısını oluşturan kollajen proteininin yapımında görev alır; bu nedenle C vitamini yara iyileşmesinde, kas yapımında ve diş ile diş eti sağlığında önemli rol oynar. Yapılan çalışmalarda vücuda yeterli seviyede C vitamini alınması durumunda, kollajenin damar yapısını kuvvetlendirmesine bağlı olarak, kalp ve damar hastalıklarında önemli oranda düşüş sağlandığı da gözlemlenmiştir. Aynı zamanda yeterli C vitamini alımının kolesterol üzerinde de olumlu etkileri bulunur; vücutta HDL seviyesini artırırken, LDL seviyesinde ise düşüş sağlar. C vitamini önemli bir antioksidan olması ve hücre yapısını koruması sebebiyle, kansere karşı koruyucu özelliğe de sahiptir.

C Vitamini Faydaları

C vitamini özellikle diyabet hastalarında kandaki sorbitol seviyesini düşürerek sorbitolün lenslerde birikmesini önler; bu nedenle de katarakt oluşumunu ve ilerlemesini engeller. Bunların dışında C vitamini, sinir dokusunda bulunan transmitterlerin üretiminde, karnitin sentezinde ve besin yapı taşlarının emilimi ile kullanımında görev alır. Aynı zamanda oldukça önemli bir antioksidandır ve bir diğer önemli antioksidan olan E vitamininin okside olmasını da engeller.

Vücutta oluşan çeşitli enfeksiyonlar, C vitamini seviyesinin düşmesine sebep olarak eksiklik durumuna yol açabilir. Çeşitli psikolojik ve çevresel stres faktörleri de vücuttan C vitamini atımını artırdığı için, bu gibi durumlarda C vitamini ihtiyacının arttığı gözlemlenmiştir.

C vitamini, turunçgillerin yanı sıra maydanoz ile taze kırmızı biberde de yoğun olarak bulunur. Sebzelerde bulunan C vitamininden en iyi şekilde yararlanabilmek için, sebzeleri mümkün olduğunca çiğ yemeye özen göstermek gerekir. Öte yandan C vitamini çok çabuk bozulup besinler içinde çok kolay kayba uğrayabilen bir vitamindir. Örneğin dilimlenerek bekletilen bir salatalık %40-45 oranında, dilimlenmiş ve havayla temas eden bir kalori/kavun">kavun da kısa sürede %30-35 oranında C vitamini içeriğini kaybeder. Sebzeler de özellikle metal bıçaklara temas ettiklerinde ve pişirme aşamasında büyük oranda C vitamini kaybı yaşarlar.

C vitamini suda eriyen vitamin gruplarından olduğundan vücutta depo edilme şansı yoktur. Hem çok çabuk bozulup kayba uğraması hem de depo edilememesi yüzünden, eksikliği sık görülen vitaminlerin başında gelir. Ancak eğer aşırı dozda alınırsa da, çeşitli sağlık problemlerine yol açabileceği unutulmamalıdır. Yüksek dozda C vitamini alımı B grubu vitaminlerin emilimini azaltır ve böbrek taşı oluşumuna yol açabilir.

Günlük C Vitamini İhtiyacı

• <6 ay 30 mg
• 6–12 ay 35 mg
• 1–3 yaş 40 mg
• 4–10 yaş 45 mg
• 11–14 yaş 50 mg
• >15 yaş 60 mg
• Gebeler 70 mg

C Vitamini Hangi besinlerde Bulunur?

(mg/100g)

• Kırmızı acı biber 369 mg
• Ispanak 51 mg
• Kırmızı tatlı biber 190 mg
• Portakal 50 mg
• Lahana 186 mg
• Limon 46 mg
• Maydanoz 172 mg
• Greyfurt 38 mg
• Turp 139 mg
• Şalgam 36 mg
• Yeşil tatlı biber 128 mg
• Kuşkonmaz 35 mg
• Brokoli 113 mg
• Yeşil soğan 32 mg
• Su teresi 79 mg
• Bamya 31 mg
• Karnabahar 78 mg
• Mandalina 32 mg
• Trabzon hurması 66 mg
• Soya  29 mg
• Kırmızı lahana 61 mg
• Domates 23 mg
• Çilek 59 mg. 

Özellikle sigara içen bireylerin, sporcuların ve gebelerin günlük C vitamini ihtiyaçları daha fazladır. Başta da ifade edildiği gibi, çabucak bozulabilen bu hassas vitaminin vücuttaki kaybını azaltmak ve emilimini artırmak sağlık açısından çok önemlidir.