Gıda alerjisi mi yoksa intolerans mı?
Besinler konusunda kafanız karışıksa, intolerans ve alerji kavramlarını karıştırıyorsanız detayları sizin için açıkladık. Alerjiniz olduğunu düşündüğünüz gıdalara yalnızca intoleransınız olabilir!
Bir gıda alerjisi, gıda intoleransından farklıdır, ancak bazı insanlar bunların farkını her zaman bilmeyebilir. Bir gıda alerjisi, vücut tarafından bir bağışıklık sistemi tepkisini içerirken, bir gıda intoleransı içermez.
Gıda intoleransı olan bir kişi, genellikle enzim eksikliği olduğu için belirli gıdalardaki bir maddeyi uygun şekilde sindiremez. Bir gıda alerjisi, bir enzim eksikliği ile ilgili değildir. Gelin aralarındaki farkı çözelim.
Bağışıklık tepkisi mi yoksa enzim eksikliği mi?
Gıda alerjileri ve intoleransları, bazı insanların yaşadığı gıdalara istenmeyen reaksiyonlardır, ancak bunlar aynı değildir ve farklı nedenlerle ortaya çıkar.
Bağışıklık tepkisi: Bir kişinin gıda alerjisi olduğunda, vücudunun bağışıklık sistemi alerjen olarak bilinen bir maddeye tepki verir.
Bir alerjen mutlaka zararlı bir madde değildir. Bu alerjenler bazı insanlarda bağışıklık sistemi tepkisini tetiklerler. Bununla birlikte,alerjenler çoğu insanda olumsuz bir etkiye neden olmaz.
Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) Güvenilir Kaynağına göre, aşağıdaki gıdaların alerjiye neden olma olasılığı en yüksektir:
Süt
Yumurta
Yer fıstığı
Ceviz
Fındık
Balık
Kabuklu deniz hayvanları
Buğday
Soyalar
Enzim eksikliği:Gıda intoleransı genellikle bir kişinin enzim eksikliğine sahip olduğu anlamına gelir.
Enzimler vücutta insanların yiyecekleri sindirmesini sağlayan maddelerdir. Bir kişinin enzim eksikliği varsa, vücudu belirli yiyecekleri uygun şekilde sindiremez. Gıda intoleransı aşağıdakilerden de kaynaklanabilir:
Gıdalardaki bazı kimyasallar
Toksinlerin varlığına bağlı gıda zehirlenmesi
Bazı gıdalarda histaminin doğal oluşumu (Histamin; lokal bağışıklık cevabı oluşturulmasında, bağırsaktaki fizyolojik fonksiyonların düzenlenmesinde işe karışan ve nörotransmitter olarak salgılanan bir azot bileşiği)
Birçok gıdada bulunansalisilatların varlığı
Özel gıda katkı maddeleri
Semptomlar
Gıda alerjileri ve gıda intoleransının farklı semptomları vardır.
Alerji belirtileri
FDA'nın Güvenilir Kaynağına göre, gıdalar alerjik reaksiyon neden olabilir. Bu alerjik belirtiler aşağıdakilerden olabilmektedir.
Kurdeşen
Kaşıntı
Yüzün, dudağın ve dilin şişmesi
Boğaz ve solunum yollarının şişmesi (solunum güçlüğüne yol açar)
Baş dönmesi ve bayılma
Kusma ve ishal dahil gastrointestinal semptomlar
Kan basıncında ani bir düşüş
Hızlı ve düzensiz nabız
Bilinç kaybı
Solunum yollarında şişme meydana gelirse, bu kişinin nefes alması zorlaşabilir. Solunum yolu kapanırsa bu ölümcül olabilir.
Alerjik reaksiyon aniden ortaya çıkabilir. Bir kişi alerjik reaksiyon belirtileri gösteriyorsa derhal tıbbi yardıma ihtiyacı vardır.
Gıda intoleransı belirtileri
Gıda intoleransı genellikle gastrointestinal ağrı ve rahatsızlığa neden olur, ancak alerjisi olan bir kişi hayatı tehdit eden semptomlar geliştirebilir. Gıda intoleransının ana belirtileri şunlardır:
Bağırsak gazı
Karın ağrısı
İshal
Başka semptomlar da ortaya çıkabilir, ancak temel semptomlar bir kişinin bağırsağı ile ilgilidir.
Bazen gıda alerjisi ve gıda intoleransı belirtileri benzer olabilir. Bu, doğru bir teşhisi zorlaştırabilir.
Tedavi
Uygulanacak tedavi, gıda alerjisine veya gıda intoleransına göre değişiklik gösterir.
Gıda Alerjisi
Alerjisi olan bir kişi bir durumda hafif bir reaksiyona ve başka bir durumda şiddetli bir reaksiyona sahip olabilir. Alerjisi olan kişilerin yaklaşıkyüzde 20'sinde şiddetli reaksiyon görülür.
Anafilaksinin (aniden başlayan ve ölüme neden olabilen ciddi bir alerjik reaksiyon) şiddeti hafif ila yaşamı tehdit edici arasında değişebilir. Hızlı bir şekilde gerçekleşebilir ve tıbbi bir acil durumdur. Anafilaksi belirtileri şunları içerir:
Cilt reaksiyonları
Şişme
Nefes almada zorluk
Kan basıncında ani bir düşüş
Gıda İntoleransı
Bir gıda intoleransı genellikle acil tedaviye ihtiyaç duymaz. En iyi tedavi, sorunu yönetmek için uzun vadeli bir plandır. İntoleransı yönetmek genellikle bir eliminasyon diyeti ile başlar. Bu, bir kişinin soruna neden olabilecek bir gıdadan bir süre, genellikle 2 ila 6 hafta kaçınmasıdır.
Birey, semptomlarının iyileşip iyileşmediğini kaydetmek için bir yiyecek günlüğü tutabilir. Bu yiyecek günlüğünde, soruna neden olan yiyecekleri yeniden ekleyip ve yeni reaksiyonları not edebilirler. İnsanların, var olan sorunun hangi yiyecekten kaynaklandığını tam olarak belirleyebilmesi için, bu izlemeyi farklı gıda maddeleriyle tekrarlamaları gerekebilir.
Gıda intoleransı bireyler arasında büyük farklılıklar gösterir ve bu nedenle her vakanın kendine has özellikleri olması muhtemeldir. Bazen altta yatan bir sorun intoleransı daha da kötüleştirir ve uygun tedaviye ihtiyaç duyar.
Gıda intoleransı nasıl önlenir?
Bir kişinin gıda alerjisi veya intoleransı varsa, buna neden olan yiyeceklerden kaçınması gerekebilir. Ayrıca, ister ev tüketimi için satın alın, ister dışarıda yemek yiyin, gıda ürünlerinin bileşenlerini dikkatlice kontrol etmeniz gerekebilir.
Özetle, önleme şu anlama gelir:
Bilinen bir alerjisi olan bir kişi tetikleyici yiyeceklerden kaçınmalıdır. Buna dikkat etmemek tehlikeli olabilir.
İntoleransı olan bir kişi, tetikleyici yiyeceklerden kaçınarak rahatsızlıktan kaçınabilir, ancak yaşamı tehdit eden bir durumla karşı karşıya kalmayacaktır.
2004 Yılından bu yana, Gıda Alerjisi Etiketleme ve Tüketiciyi Koruma Yasası (FALCPA), üreticilerin ABD'de ürettiği tüm paketlenmiş gıdaların, en yaygın sekiz alerjen hakkında basit ve net bir dille bilgi taşıması gerektiğini belirtmektedir. Bu yaygın alerjenler süt, yumurta, buğday, soya, yer fıstığı, Antep fıstığı, balık ve kabuklu kabuklu deniz hayvanlarıdır.
Gıda alerjisi ve gıda intoleransı ne kadar yaygın?
Son zamanlarda alerji ve intolerans vakalarının arttığına dair endişeler var. Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin (NIH) bir parçası olan Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü (NIAID), çocukların yaklaşık yüzde 5'inin ve yetişkinlerin yüzde 4'ünün gıda alerjisi olduğunu bildirmektedir.
2016 yılında Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), nüfusun yüzde 6,2'sinin Güvenilir Kaynağının 12 ayda bir gıda alerjisi yaşadığını tahmin ediyor.
İnsanlar, gıda alerjisi ile gıda intoleransının arasındaki farkın her zaman farkında olmayabilir ve doktorlarına her zaman bir gıda alerjisi veya intoleransı olduğunu bildirmeyebilirler. Bu nedenlerden dolayı kesin rakamlar belirlemek zor olabilir.
Gıda alerjisi veya gıda intoleransı olduğundan şüpheleniyorsanız ne yapmalısınız?
Öncelikle bir sağlık uzmanıyla görüşmeniz öneririz. Sağlık uzmanınız, semptomlarınızı, tıbbi geçmişinizi ve olası tetikleyicileri değerlendirebilir ve doğru teşhis ve tedavi için size yardımcı olabilir.
