İstediğinizi yiyebilirsiniz! Diyette 80/20 kuralı nedir?

Diyet dendiğinde hala akla kısıtlamalar ve yasaklar geliyor. Fakat 80/20 kuralı sayesinde sevdiğiniz yiyeceklerden tamamen ayrılmanıza gerek kalmıyor. Deyim yerindeyse kaçamaklar kaçamak olmaktan çıkıyor!

Bir beslenme alışkanlığı düşünün ki neredeyse matematiksel bir hesapla günlerinizi, öğünlerinizi bölüyor ve yediklerinizi buna göre planlıyorsunuz. Üstelik bu planda neredeyse hiçbir besinden bahsederken “asla” demiyorsunuz... Yani sevdiğiniz, yemek istediğiniz şeylere 80/20 kuralı sayesinde uzak durmanız gerekmiyor. Düşüncesi bile güzel değil mi?

Hayatın birçok alanında uygulanan 80/20 kuralının diyetteki uygulanışı şu şekilde: Gün içinde yediğiniz, içtiğiniz besinlerin %80’inde sağlıklı seçimler yapıyorsunuz. Yani almanız gereken kalori miktarının %80’i sağlıklı besinlerden geliyor. Kalan %20’lik seçimlerinizde ise biraz daha “kaçamak” olarak adlandırılabilecek, sevdiğiniz besinlere yer verebiliyorsunuz.

80/20 kuralına göre %80’lik kısım için yapacağınız seçimlerde şekerli, fazla yağlı ve yüksek miktarda gluten içeren besinlere yer vermezken, mevsim meyve ve sebzelerine, ızgarada pişmiş et ürünlerine ve diğer pek çok sağlıklı besini tercih edebiliyorsunuz.

80/20 kuralının olumlu ve olumsuz yönleri

%20'lik dilime bir tatlı kaçamağı sığdırılabilir belki!

80/20 kuralının hiç kuşkusuz en iyi tarafı gerçekçi bir diyet çeşidi olması. Günlük hayat pratiklerimizde, stres kaynağı pek çok konuyla ilgilenirken sürekli olarak sağlıklı besinler tercih etmek o kadar da kolay olmayabiliyor. Bazen bir tatlıyla, bazen bir kadeh içkiyle kaçamak yapmayı istemek oldukça normal. Fakat diyet sırasında bu tip kaçamaklar genellikle motivasyon kaybına ve sonrasında ipleri tamamen elden bırakmaya yol açıyor. 80/20 kuralı sizi her gün aynı şekilde beslenmeye zorlamayarak ve ufak kaçamaklara fırsat vererek bu durumun önüne geçiyor.

80/20 kuralının daha ziyade bir dengeleme modeline benzediği söylenebilir. Eğer ideal kilonuza ulaşmak için epey yolunuz varsa daha sıkı bir diyet çeşidine yönelmek isteyebilirsiniz. Çünkü 80/20 kuralının kilo kaybı için çok ciddi bir etkisi bulunmuyor. Fakat oldukça sağlıksız ve dengesiz beslenen biriyseniz bu beslenme modeli mutlaka kilo kaybetmenize sebep olacaktır.

80/20 kuralını uygularken bilmeniz gerekenler

Her zaman kızartma dışındaki pişirme yöntemlerini tercih etmekte yarar var.

Eğer 80/20 kuralını uygulamaya karar verdiyseniz ilk olarak günde kaç öğün yaptığınızı hesaplamalısınız. Örneğin eğer günde 5 öğün yapıyorsanız bu öğünlerin birinde daha özgür tercihler yapabilirsiniz.

Diğer diyet çeşitlerine nazaran daha özgür bir beslenme programı sunuyor olması 80/20 kuralında porsiyonkontrolü yapılmadığı anlamına gelmiyor. Porsiyon kontrolü 80/20 kuralında da geçerlidir. Yani  sevdiğiniz besinlere yer verdiğiniz zaman diliminde bu besinlerin miktarına (dolayısıyla kalori miktarına) dikkat etmelisiniz.

80/20 kuralının %20’lik dilimindeki “sevilen” yiyecekler sınıfına çikolatalı bisküviler ve cips gibi aşırı yağlı, paketli gıdalar girmiyor. Yine miktar ve kalori kontrolü yaparak nadiren bu kuralın dışına çıksanız da ölçüyü kaçırmamaya kesinlikle dikkat etmelisiniz.

80/20 kuralının %80’lik kısmı için yediğiniz besinlerle günlük kalori miktarını dolduramadığınız zaman, “ne de olsa hala kalori alma hakkım var” diye düşünerek aşırı zararlı besinlere yönelmemelisiniz. Böyle bir durumda kalori hakkınızı doldururken örneğin kek yerine şekersiz fıstık ezmesi, cips yerine fırınlanmış patates tercih ederek diyetinizi daha sağlıklı hale getirebilirsiniz.