Bul
App Store Google Play

Diyetkolik'i telefonunda kullan

sitede bul
Reklamsız Kullan
facebooktwitterlinkedinwhatsappmail
Diyetkolik Diyetisyenim 12.11.2021 10 dakikada okunur
yorumlar
1
kaydet

K vitamini nedir?

Besinlerden aldığımız vitaminlerin vücuttaki etkilerini öğrenmek sağlıklı beslenmenin önemini farkına varmak için en etkili yoldur. Bu yüzden K vitamini ile ilgili her detayı kaleme aldığımız bu makaleyi okumadan geçmeyin.

K vitamini nedir?

K vitamini, kemik metabolizmasına, kanın pıhtılaşmasına ve kandaki kalsiyum düzeylerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olan bir dizi yağda çözünen vitamindir. C31H46O2formülüne sahiptir. Vücut, K vitamini olmadan kemik metabolizması ve kanın pıhtılaşması için gerekli pıhtılaşma maddesi olan protrombin üretemez. K1 vitamini olarak da bilinen filokinon, bitkilerde bulunur. Tüketildiğinde, kalın bağırsaktaki mikroorganizmalar tarafından vücutta depolanan K2 vitaminine dönüştürülür. İnce bağırsakta emilir ve karaciğerde ve yağ dokusunda depolanır. Bu iki türe ek olarak K vitamininin sentetik bir formu K3 vitamini bulunmaktadır.

K vitamini, iki şekilde oluşan bir vitamindir. Filokinon, karalahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunabilen en yaygın türdür. Diğer bir tür olan menakinonlar ise bazı fermente ve hayvansal gıdalarda bulunur. Menakinonlar, insan vücudunda bulunan bakteriler tarafından da üretilebilmektedir.   

K Vitamininin Özellikleri Nelerdir?

K vitaminin özellikleri aşağıda listelenmiştir.

  • K1 vitamini viskoz sarı bir yağ iken, K2 vitamini kristal ve sarımsı bir katıdır.
  • K vitamini ışığa duyarlılık gösterdiği için koyu renkli şişelerde saklanmalıdır.
  • K vitamini, karboksilaz enzimi için koenzim işlevi görmektedir.
  • Koenzim gibi davranan tek vitamindir.
  • K vitamini, safra tuzları ile beraber bağırsaklar tarafından emilir.
  • K vitamini şilomikronlara entegre edildikten sonra karaciğerde, yağ dokusunda ve kaslarda depolanmaktadır. 
  • K vitamini kemiklerde bulunan bir protein olan osteokalsin, karbonhidratların glutamat kalıntıları ile aktif forma dönüştürür.
  • K vitamininin üç farklı formu bulunmaktadır. Bunlardan ilki olan Phylloquinone (K1) bitkilerde  bulunmaktadır. Menaquinone (K2) bağırsaktaki bakteriler tarafından sentezlenmektedir. Menadione (K3) vitamini ise K vitamininin sentetik formudur.
  • Karnabahar, lahana, domates ve ıspanak K vitamini açısından zengin besinlerdir.  
  • Tereyağı, yumurta, peynir ve bazı süt ürünleri K vitamini içermektedir.

K Vitamini Ne İşe Yarar?

K vitamini kanın pıhtılaşması, sağlıklı kemik yapısı ve vücudun ihtiyaç duyduğu temel bir vitamin grubudur.  K vitaminin eksikliği, kontrolsüz kanama riskine yol açabilir. Yetişkin bireylerde K vitamini eksikliğinin görülme oranı düşüktür. Yeni doğan bebeklerde ise bu oran oldukça yüksektir. 

K vitamini, düşük K vitamini düzeylerine sahip yeni doğan bebeklerde kanama problemlerinin önlenmesine destek olur. K vitaminin en önemli görevlerinden biri kalsiyum birikimini düzenlemektir. Bu durum kan damarı ve böbrek kireçlenmesini önlerken kemik kireçlenmesini teşvik etmektedir. 

K Vitaminin Faydaları Nedir?

K vitaminin vücuda faydaları aşağıda listelenmiştir.

  • Kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olur.

Atardamarlarda oluşan kalsiyum birikmesi, kalp hastalığı için önemli bir risk faktörüdür. K vitamini, arterlerdeki kalsiyum birikmesini önlemeye yardımcı olur. K vitamini kalsiyum birikimini azaltma etkisi ile bağlantılı olarak kalp hastalığı riskini azaltmada rol oynar.

  • Kemik sağlığını iyileştirmeye ve osteoporoz riskini azaltmaya destek olur. 

K2 vitamini, kemik ve dişlerdeki ana mineral olan kalsiyum metabolizması için gereklidir. K2 vitamini, iki proteinin kalsiyum bağlama aktivitelerini harekete geçirerek kemik gelişimine ve korunmasında rol oynar. Yapılan araştırmalarda K2 vitamini takviyesi alan bireylerin, yaşa bağlı kemik mineral yoğunluğundaki düşüşün önemli ölçüde daha yavaş olduğunu ortaya çıkmıştır.

  • Diş sağlığını iyileştirir.

K2 vitamininin diş sağlığını iyileştirici bir etkisi bulunmaktadır. 

  • Kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.

Ölçülü miktarda K vitamini almak, kalp sağlığı için gereklidir. K vitaminin eksikliği, hem sistolik hem de diyastolik kan basıncındaki artışla beraber hipertansiyonu etkiler. Yeterli miktarda A vitamini almak kan basıncını düşük tutmaya destek olur. 

  • Bilişsel sağlığı destekler.

Kandaki K vitamini seviyelerindeki artışın, bilişsel fonksiyonların iyileştirilmesi üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu bilinmektedir. 

  • Kanın pıhtılaşmasında rol oynar.

K vitamini, pıhtılaşmayı düzenleyerek yaraların doğru biçimde iyileşmesine ve aşırı kanamanın önüne geçilmesine yardımcı olur. Buna ek olarak kan sulandırıcı ilaçların aşırı kullanımına ile bağlantılı olarak ortaya çıkan kanamayı iyileştirmede K vitamini takviyeleri aktif rol oynar. Doktorunuza danıştıktan sonra size uygun K vitamini takviyesine FİT1001'dan ulaşabilirsiniz.

  • K vitamini, kalp, karaciğer, kemikler, beyin ve pankreas dahil olmak üzere vücutta yaygın olarak bulunur. 

Diğer yağda çözünen vitaminlerin aksine, K vitamini yüksek miktarda tüketildiğinde vücutta nadiren toksik düzeylerde birikmektedir. Bunun sebebi ise hızlı bir şekilde parçalanması, idrar veya dışkı yoluyla vücuttan atılmasıdır.

K Vitaminin Zararları Nelerdir?

K vitaminin vücuda zararları aşağıda listelenmiştir.

  • K vitamini, antikonvülsanlar, antibiyotikler ve kolesterol düşürücü ilaçlar dahil olmak üzere birçok ilaçla etkileşime girebilir ve bazı olumsuz etkilere yol açabilir. 
  • Antikonvülsanlar , hamilelik sırasında veya emzirme döneminde alındığında, fetüs veya bebekte K vitamini eksikliği riskini yükseltebilir. 
  • K vitamini takviyeleri nefes almada güçlük, iştah azalması, sinirlilik, kas sertliği ve baş dönmesi gibi bazı yan etkilere yol açabilmektedir. 
  • Bazı kan sulandırıcılar, beyne veya kalbe giden kan akışını engelleyebilecek zararlı kan pıhtılarını önlemede kullanılmaktadırlar. K vitaminin kanın pıhtılaşmasını azaltır veya geciktirir. Bu da K vitamini alımı ile kan inceltici ilaçların etkileşime girmesine neden olabilir. 

K Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

K vitamini içeren besinlerin listesi aşağıda verilmiştir.

Ispanak (pişmiş): 100 gram ıspanakta  540.7 mcg K vitamini bulunur. 

Brokoli (pişmiş): 100 gram brokolide  141 mcg  mcg K vitamini bulunur.

Kivi: 100 gram kivide 40 mcg  mcg K vitamini bulunur.

Lahana (pişmiş): 100 gram lahanada 108.7 mcg K vitamini bulunur.

Brüksel Lahanası (pişmiş): 100 gram brüksel lahanasında 140 mcg K vitamini bulunur.

Tavuk eti: 100 gram tavuk etinde 60 mcg K vitamini bulunur.

Bezelye (pişmiş): 100 gram bezelyede 26 mcg K vitamini bulunur.

Tavuk Ciğeri: 100 gram tavuk ciğerinde 13 mcg K vitamini bulunur.

Maydanoz: 100 gram maydanozda 1640 mcg K vitamini bulunur.

Tere: 100 gram terede 541.9 mcg K vitamini bulunur.

Kaz ciğeri: 100 gram kaz ciğerinde 369 mcg K vitamini bulunur.

Tam yağlı süt: 100 gram tam yağlı sütte 38.1 mcg K vitamini bulunur.

Roka: 100 gram rokada 108 mcg K vitamini bulunur.

Taze fasulye: 100 gram taze fasulyede 48.1 mcg K vitamini bulunur.

Tereyağı: 100 gram tereyağında 21 mcg K vitamini bulunur.

Soya fasulyesi(pişmiş): 100 gram soya fasulyesinde 33 mcg K vitamini bulunur.

Çam fıstığı : 100 gram çam fıstığında  54 mcg K vitamini bulunur.

Avokado : 100 gram avokadoda 21 mcg K vitamini bulunur

Marul : 100 gram marulda 126.3 mcg K vitamini bulunur

Kuşkonmaz: 100 gram kuşkonmazda 51 mcg K vitamini bulunur. 

K Vitamini İçeren Besinler Çok Fazla Tüketilirse Ne Olur?

Öğünlerden çok fazla K vitamini alma olasılığı düşük olduğundan, yiyeceklerden alınan K vitamini oranı genellikle tehlikeli olarak kabul edilmez.

Antikoagülan veya pıhtılaşma proteinlerinin sentezini değiştiren diğer ilaçları alanlar, aşırı K vitamini alımı ile karşı karşıya kalmaktadır. Gıda veya takviyelerden alınan yüksek dozda K vitamini ilacın antikoagülan etkilerini engelleyebilir, bu da kanın kalınlaşmasına neden olabilir ve bu da sağlık açısından olumsuz sonuçlara yol açabilir.

Bu nedenle de bu tür ilaç kullananların diyetlerine K vitamini takviyesi eklemeden önce, doktora danışmaları önerilir. 

K vitamini, kemiklerdeki kalsiyum seviyelerini sağlıklı bir seviyede korumaya yardımcı olmak için D vitamini ile etkileşime girer. 

Aşırı E vitamini alımı ise vücudun parçalanmasına ve bu vitaminin daha fazlasını atmasına neden olarak K vitamini düzeylerini düşmesine yol açabilir. Bu durum, normal kan pıhtılaşmasını bozabileceğinden ve kanama riskini yükseltebileceğinden, düşük K vitamini düzeyine sahip kişiler için tehlikeli olabilmektedir. 

K Vitamini Fazlalığı Vücuttan Nasıl Atılır?

K vitamini çoğunlukla kan dolaşımında lipoproteinler yoluyla taşınır. K vitamini, diğer yağda çözünen vitaminlere kıyasla kanda çok az miktarda dolaşmaktadır. K vitamini hızla sindirilir ve vücuttan atılır. Filokinon ölçümlerine göre, vücut oral fizyolojik dozun sadece %30 ila %40'ını tutar, kalan %20'si idrarla ve kalan %40 ila %50'si dışkıyla atılır. K vitamini, hızlı metabolizması sebebi ile diğer yağda çözünen vitaminlere göre daha düşük kan seviyelerine ve doku deposuna sahiptir. 

K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

K vitamini eksikliğinde görülen ana belirti aşırı kanamadır. Kanamaya bağlı olarak tırnak altında küçük kan pıhtıları oluşumu, kolay morarma, mukoza zarlarında kanama, koyu renkli ve kanlı dışkı K vitamini eksikliği belirtileri arasında bulunmaktadır. Eğer K vitamini eksikliğiyle baş ediyorsanız doktorunuza danışarak uygun K vitamini takviyesini FİT1001'dan temin edebilirsiniz.

Bebeklerde K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde K vitamini eksikliği belirtileri aşağıda listelenmiştir. 

  • Göbek kordonu bölümünde kanama
  • Ciltte, burunda, mide-bağırsak sisteminde veya diğer bölgelerde kanama
  • Beyin içinde veya çevresinde hayati kanamalar
  • Koyu renkli dışkı
  • Bebeğin idrarında kan
  • Bebeğin başının ve yüzünün çevresinde kolay morarmalar
  • Aşırı uyku hali ve huzursuzluk
  • Şiddetli vakalarda kusma 

Uzun Süreli Antibiyotik Kullanımlarında K Vitamini Eksikliği Olur mu?

Antibiyotikler, enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antibiyotikler, özellikle sefalosporin sınıfından olanlar, vücutta K vitamini emilimini engeller. Uzun süre (10 günden fazla) kullanılan antibiyotikler, sadece tehlikeli bakterileri değil, aynı zamanda yararlı, K vitamini aktive eden bakterileri de yok ettikleri için K vitamini yetersizliğine neden olabilir. K vitamini düzeyi düşük olanlarda veya eksiklik riski taşıyanlarda bu durumun görülme olasılığı daha azdır. 

Vücutta K Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

K vitamini kemik gelişimi, pıhtılaşma ve kardiyovasküler sağlıkta rol oynayan yağda çözünen kimyasalların bir koleksiyonudur. K vitamini eksikliği morarma, zayıf kemik oluşumu, osteoporoz ve kardiyovasküler hastalık riskinde artışa neden olabilir. Buna ek olarak böbrek safra kesesi hastalıkları ile bazı bağırsak sorunlarına yol açabilir. 

K Vitamini Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

K vitaminin iyi geldiği hastalıkların listesi aşağıda verilmiştir.

  • Pankreas iltihabı
  • Karaciğer hastalığı
  • Kistik fibroz
  • Safra kesesi rahatsızlıkları
  • İnflamatuar barsak hastalığı
  • Çölyak hastalığı
  • Kısa Bağırsak Sendromu
  • Kanser 

Günlük Alınması Gereken K Vitamini Kaç Mg'dir?

K vitamini için önerilen yeterli alım miktarı yaşa ve cinsiyete göre değişmektedir.

0-6 aylık çocuklar için günlük yeterli alım miktarı 2 mcg’dir.

7-12 aylık çocuklar için günlük yeterli alım miktarı 2.5 mcg’dir.

1-3 yaş arası çocuklar için günlük yeterli alım miktarı 30 mcg’dir.

4-8 yaş arası çocuklar için günlük yeterli alım miktarı 55 mcg’dir.

9-13 yaş arası çocuklar için günlük yeterli alım miktarı 60 mcg’dir.

14-18 gençler için günlük yeterli alım miktarı 75 mcg’dir.

Hamile veya emziren kadınlar için günlük yeterli alım miktarı 90 mcg’dir.

Kadınlar için 90 mcg’dir.

Erkekler için 120 mcg’dir.

K Vitamini Kanı Pıhtılaştırır mı?

Evet, K vitamini kanamayı kontrol altına almaya yardımcı olan proteinlerin sentezi ve buna bağlı olarak kanın normal pıhtılaşması için gerekli bir vitamindir. Düşük K vitamini düzeyleri kontrolsüz kanama riskini yükseltebilir. 

Bebeklere K Vitamini Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Bebeklere K vitamini aşısı doğumdan hemen sonra yapılmaktadır. K vitamini eksikliği kanaması (VKDB), doğumda K vitamini almayan bebekleri etkileyen ciddi bir kanama durumudur. VKDB, vücudun neredeyse tüm organlarında morarma veya kanamaya neden olabilir. VKDB hastalarının çoğunda beyin kanaması ve yaralanmasını görülmektedir. Yaşamın ilk altı ayında bebekler, VKDB için riskli durumdadır. Bunun nedeni vücudun K vitamininin birçoğunu tükettilen gıdalardan ve bağırsaklardaki iyi bakterilerden alıyor olmasıdır. Bebeklerin katı gıda tüketimine yaklaşık 6 aylık olduklarında başlanır. Bu da bu süre içinde yeterli K vitamini alamamalarına yol açar. 

K Vitaminini Kimler Kullanamaz?

K vitamini takviyeleri sağlık uzmanları tarafından önerilmedikçe kullanılmamalıdır. Kalp sorunları, pıhtılaşma bozuklukları ve çeşitli sağlık sorunu yaşayan kişilerin aldıkları K vitamini miktarını kontrollü bir şekilde gerçekleştirmek için öğünlerini takip etmeleri gerekmektedir. 

D Vitamini ile Beraber K Vitamini mi Kullanılmalıdır?

D vitamini, vücudun kalsiyumu ve fosforu emmesine yardımcı olan yağda çözünen bir vitamindir. D vitamini vücuttaki kalsiyum seviyesini artırmaktadır. K vitamini ise kalsiyumu kemiklere taşıyarak emilimine yardımcı olur. Yeterli K vitamini olmadığında, yüksek D vitamini alımı, etkili bir şekilde kullanılmadan kalsiyum seviyelerinde artışa yol açabilir. Bu da arterlerde ve yumuşak dokularda kalsiyum birikimi riskini yükseltir. Bu durum kalp hastalığı, kalp krizi ve felç riskini artırır. D ve K vitaminlerinin birlikte alınması çok önemlidir, çünkü K vitaminini D ile desteklemek, vücudun kalsiyumu atardamarlarda ve yumuşak dokularda tehlikeli bir şekilde biriktirmek yerine kemik oluşturmak için doğru bir şekilde kullanmasına yardımcı olmaktadır.

facebook twitter linkedin whatsappmail

Yorumlar

Yorum yapan
Ali Aghamohammadi

Ali Aghamohammadi Çok güzel anlatılmış

12.11.2021
Yanıtla