Kronik böbrek hastaları için egzersiz
Yapılan yeni bir araştırmaya göre, 2 haftalık aerobik ve güç-temelli egzersiz türleri, kronik böbrek hastalığı olan kişilerde semptomları ve yorgunluğu azaltıyor.
Kronik böbrek hastaları, hareketsizlik sonucu fiziksel fonksiyonlarda ve performansta düşüş yaşarlar. Bu da yaşam kalitelerini düşürür. Ancak yapılan yeni araştırmalar, aerobik gibi fiziksel aktivitelerin hastalarda oksijen kapasitesini arttırdığını gösteriyor. Ayrıca egzersizin böbrek hastalarında kan basınç kontrolünü, lipit profilini ve zihin sağlığını güçlendirdiği de ortaya çıktı.
Direnç egzersizlerinin de kas gücünü ve boyutunu arttırarak fiziksel fonksiyonları iyileştirdiğine dair birtakım veriler var. İki egzersiz türünün birleşiminin etkilerine dair başarılı raporlar da mevcut; ancak genel bir değerlendirmenin yapılabilmesi adına bu konu üzerine daha fazla çalışmanın yürütülmesi gerekiyor.
Leicester Üniversitesi tarafından yürütülen araştırma kapsamında, diyalize girmeyen ancak kronik böbrek hastası olan 36 katılımcı, rasgele olacak şekilde iki gruba ayrıldı. İlk grup yürüme ve bisiklet sürme gibi aerobik egzersizler yaparken, ikinci gruptan aerobik egzersizlerin yanı sıra bacak pres gibi güç arttırıcı egzersizler yapmaları istendi.
Egzersizler, çalışma boyunca haftada üç kez, zamanla zorluk dereceleri arttırılarak tamamlandı. Sürecin sonunda ise ekip tarafından böbrek sağlığına özel hazırlanan bir form sunuldu ve katılımcılardan, semptomlarının sıklığını ve etkilerini 0 ila 5 arasında oranlamaları istendi.
Sonuç olarak her iki grupta da:
- Toplam semptom sayısının %17 oranında,
- Yorgunluk seviyesinin ise %10-16 oranında düştüğü görüldü.
Aerobik egzersizler nefes darlığını %40 oranında düşürürken, güç egzersizlerinin dahil edilmesi, kas gücünde %41’lik artışı ve kas spazmlarında önemli ölçüde düşüşü getirdi.
“Kronik böbrek hastaları, yorgunluk ve ağrı gibi nahoş semptomları düzenli olarak deneyimlerler. Egzersiz yapmanın genel anlamda gücü ve fiziksel sağlık derecesini yükselttiğini zaten biliyoruz. Ancak şimdiye dek, egzersizin, kronik böbrek sorunları üzerindeki pozitif etkilerine dair somut kanıtlarımız yoktu.” diyor araştırmadan Dr. Tom Wilkinson.
“Egzersizin, hastaların semptomları üzerinde pozitif etkileri olduğunu somut verilerle gösterdik. Sağlık açısından faydaları maksimize etmek adına hem aerobik hem de güç temelli egzersizlerin yapılması ideal.” diyor Wilkinson.
Egzersizin böbrek hastaları açısından güvenli ve yararlı olduğuna dair kanıtlara rağmen, diyaliz hastaları hareketsiz yaşam tarzını benimsemeyi sürdürüyor. Ancak böbrek hastalarının, uzman görüşü dahilinde orta derece fiziksel aktivite teşvik edilmeleri, yaşam kalitelerinin yükselmesi açısından etkili olacaktır.
Uygulanabilecek egzersiz türleri
Kronik böbrek hastalarının uygulayabilecekleri etkili bir program, üç farklı türü içermeli: esneme, kardiyovasküler (kalp ve akciğerler için) ve direnç egzersizleri. Bunların her biri sağlık açısından farklı yararları beraberinde getiriyor ve her türden bir miktar egzersizi programa almak gerekiyor.
Isınma ve soğuma
Hafif kardiyo ve esneme hareketleri içeren 5 dakikalık bir ısınma programı ile başlanmalıdır. Böylelikle sona doğru yeniden yavaşlayana dek, bir süre egzersizin yoğunluğunu arttırabilirsiniz.
Esneme
Esneme hareketlerine öncelik verdiğinizde, yüksek yoğunluktaki egzersiz türlerine daha rahat başlayabilirsiniz. Boyun, omuz, göğüs, kol ve bacakları esneterek çalışmaya başlamak, ideal egzersiz başlangıcıdır.
Kardiyovasküler egzersizler
Kardiyovasküler egzersizler, yürüme ve bisiklet sürme gibi devamlı hareketleri içeren antrenman türleridir. Hem tüm bedeninizi etkiler hem de kendinizi iyi hissetmenizi sağlarlar. En çok hangi hareket türünden hoşlandığınız üzerinde düşünün; örneğin yürüyüş, oldukça popüler bir egzersiz türüdür ve iyi bir başlangıçtır. Bisiklet sürme, yüzme ya da spor ekipmanları ile çalışma gibi türleri de deneyebilirsiniz. Farklı günlerde farklı türde egzersizler yaparak rutini daha eğlenceli hale getirmenin yollarını da bulabilirsiniz.
Direnç egzersizleri
Direnç egzersizleri, genelde kas güçlendirme amacı ile yapılır; ancak temelde tüm vücudu çalıştıran etkili antrenman türlerindendir. Böbrek hastalarının en büyük sorunlarından biri, kas atrofisidir ve direnç egzersizleri, kaslarınız için alabileceğiniz en etkili önlemdir. Güçlü kaslara sahip olmak, diğer egzersiz türlerini de daha rahat bir şekilde yapmanızı sağlayacaktır. Yüksek seviye ağırlıklarla çalışmanıza gerek yok; hafif ağırlıklarla çalışıp daha fazla tekrar yapmak en iyisi.
Egzersiz süresi
İdeal egzersiz süresi için 30 dakika yeterli; amacınız yavaş yavaş bu kadarını kaldırabilecek seviyeye gelmek olmalı. Ancak 30 dakikayı aşmamak gerek diye bir kural yok; canınız bir saat boyunca yürümek istiyorsa eğer, durmayın, yürüyün. Yalnızca kendinizi gereğinden fazla yormadığınızdan emin olun.
Egzersiz sıklığı
Haftada en az üç gün egzersiz yapmak şart. Birbirini izleyen günler olmamasına dikkat edin; pazartesi, çarşamba ve cuma ideal olacaktır. Egzersizden faydalanmak adına haftada üç gün minimum gereklilik olarak görülüyor; ancak dilerseniz daha fazlasını da yapabilirsiniz.
