Sağlıklı beslenme, egzersiz ve kilo yönetimi yaşamınıza on yıl katıyor
Kendi seçimlerinizle yaşam sürenizi uzatabilir ve çok daha kaliteli hale getirebilirsiniz. Nasıl olduğunu öğrenmek istiyorsanız bu yazı tam sizlik!
Tabi ki hepimiz sağlıklı ve uzun süre yaşamayı istiyoruz. Yapılan çalışmalar kronik sağlık sorunları olmadan daha büyük bir yaşa ulaşma olasılığınızı artırabilecek yaşam tarzı faktörleri olduğunu doğruluyor. Sigara, fiziksel aktivite, alkol tüketimi, kilo yönetimi ve sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı seçimleri genel yaşam süremizi ve kronik hastalıklara yakalanma olasılığımızı etkiliyor. Ünlü doktor Dr. Frank Hu ‘’ Sağlıklı bir diyet ve egzersizi takip etmenin sadece yaşam beklentisini değil, aynı zamanda kanser, kardiyovasküler hastalık ve diyabet gibi kronik hastalıklardan uzak yaşam beklentisinin de yüksek olduğunu gözlemliyoruz.’’ diyor. Peki nasıl?
5 Önemli sağlık faktörü
Amerika’da 73 bini kadın, 40 bini erkek olmak üzere 100 bini aşkın katılımcıyla kronik hastalıklardan uzak, uzun yaşam sürelerinin risk faktörlerini araştıran 20 yıldan uzun bir süreyi kapsayan bir araştırmayla düşük riskli yaşam faktörleri gözlemlendi.
Sağlıklı bir yaşam tarzı skorunu hesaplamak için kullanılan kronik hastalıklara yakalanma riskini düşüren yaşam faktörleri şunları içeriyordu.
- Sigara tüketmemek
- Günlük en az 30 dakikalık fiziksel aktivite
- Ilımlı alkol alımlı
- Vücut ağırlığını uygun seviyelerde tutmak (25’ten az BKI)
- Kaliteli bir diyet
Bu beş faktörün birlikte eklenmesi, 0-5 arasında değişen düşük riskli yaşam tarzı puanı veriyor.
Dr. Katrina Miller Parrish, ‘’ Sağlık uzmanınız, belirli durumlar için ölüm riskinizi tahmin edebilecek risk puanları, koşulları iyileştirebilen kanıta dayalı yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavileri konusunda yardımcı olabilir. Düzenli fiziksel egzersiz ile sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturduğunuzu unutmayın. Bununla birlikte iyi, dengeli, renkli bir diyet; yeterli su tüketimi; uygun miktarda uyku, olumlu bir zihinsel görünüm ve fiziksel durumun korunmasına yardımcı olmak için harikalar yaratabilir.’’ diyor.
Sağlıklı yaşam sürenizi artırmak
Düşük riskli yaşam tarzı faktörlerinden hiçbirini takip etmeyen 50 yaşında kadınlar için; kalp hastalığı, kanser ve diyabetten uzak yaşam süreleri 24 yıl olarak raporlanmışken, faktörlerin dört veya beşini benimseyen kadınlar için 34 yıla yükseliyor. Aynı şekilde risk faktörlerini önemsemeyen 50 yaşındaki erkekler için de yaşam beklentisi 24 yılken; sağlıklı alışkanlıkları uygulayan erkekler için bu süre 31 yıla çıkıyor.
Örneğin hipertansiyon, dünya çapında ölümün bir numaralı nedeni olmakla birlikte, daha iyi diyet ve egzersiz gibi birçok yaşam tarzı değişikliği, bu teşhisi değişen derecelerde etkileyebilir.
Diyet anahtardır
Yedikleriniz konusunda özenli olmak en önemli yaşam tarzı faktörlerinden biri. Uzmanlar lif oranı yüksek gıdaların, kan basıncı düzenlenmesi de dahil olmak üzere kardiyovasküler sağlık söz konusu olduğunda oldukça destekleyici davrandıklarını belirtiyor. Lif içeriği yüksek gıdaların bitki bazlı olduğunu; tam tahıllar, meyveler ve sebzelerin bu gruptan olduklarını da ekliyorlar. Bununla birlikte, fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagillerin de kalp hastalığı, yüksek kolesterol seviyeleri ve yüksek tansiyon riskini azalttığı gösteriliyor.
Aynı şekilde uzmanlar kalp işlevini ve sağlığını korumak isteyenler için şeker, sodyum, doymuş yağ ve rafine karbonhidrat bakımından zengin gıdalardan kaçınmanın faydalı olacağını vurguluyorlar.
Beslenme uzmanı Shellley Wood, ‘’Yüksek kolesterolünüz varsa bu yiyeceklerden kaçınmak özellikle önemlidir. Şeker, tuz veya yağ oranı yüksek bir yemek yemeyi düşünüyorsanız, en iyi seçiminiz başka bir şey seçmektir.’’ diyor.
Bu faktörlerin hepsiyle birlikte kronik hastalıklardan kaçmanın diğer önemli yolu sağlıklı seviyelerde ağırlık ve bel ölçümü değerleri. Bu değerleri ulaşabilmek ve koruyabilmek de fiziksel aktivite ve iyi bir diyetle mümkün.
Sigara ve obezite etkileri
Çalışmalara göre günde 15 veya daha fazla sigara tüketen ve obez olarak tanımlanan erkek ve kadınların, 50 yaşında hastalıksız yaşam beklentisi açısından en düşük şansa sahip oldukları belirtildi.
Dr Katrina Miller Parrish ‘’ Beş yaşam tarzı faktörüne baktık. Sağlıklı bir diyet, sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, makul alkol tüketimi, sigara içmemek ve fiziksel olarak aktif olmak. Bunların hepsi bizim için oldukça önemlidir. Ancak sigara içiyorsanız daha geç olmadan bırakmak sizi risk grubu açısından daha iyi bir sınıfa taşıyacak. Aynı şekilde eğer obeziteyle savaşıyorsanız, kilo vermek ve sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak uzun yaşamın anahtarı haline geliyor.’’ cümlelerini kuruyor. Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk 1 yıl ila 10 yıl içerisinde kalp hastalığı ve akciğer kanseri riski ciddi oranlarda düşüyor ve 15 yıl içinde her birinin riski hiç sigara içmeyenlerinkine yaklaşıyor.
Sonuç olarak araştırmalar, kronik sağlık sorunları yaşamadan yaşadığınız yılları önemli ölçüde artıran beş yaşam tarzı faktörü olduğunu ortaya koyuyor. Bu maddelerin en önemli ikisi de sigara kullanmamak ve sağlıklı bir vücut ağırlığı olarak vurgulanıyor. Yani şöyle ki; yaşam kalitemizi ve yaşam süremizi artırabilecek anahtarları elimizde tutuyoruz, haydi artık kapıları açalım!
