Stresin hormonlar ve kilo kaybı üzerine etkisi

Hormon seviyeleri üzerinde doğrudan etkisi olan stres faktörü kilo verme konusundaki başarımız üzerinde de ciddi ölçüde pay sahibi.

Hastalıkların %75-90’ı doğrudan ya da dolaylı şekilde stresle ilişkili. Uzun çalışma saatleri, sosyal medya kullanımı, fiziksel aktivite seviyesi ve diğer birçok faktörün etkisiyle denilebilir ki stres, modern yaşamın en büyük problemlerinden biri haline geldi. Birçok hastalığın ortaya çıkmasına zemin hazırlayan bu faktör aynı zamanda hormonlarımız ve kilo verme durumumuz üzerinde de etki gösteriyor.

Stres ister fiziksel, ister duygusal kaynaklı olsun, vücutta kortizol hormonunun salgılanmasını tetikliyor. Stres ne kadar uzun süreli olursa kortizol seviyeleri o kadar yükseliyor. Bu durum ise duygusal durum ve metabolizma hızı gibi fiziksel ve ruhsal birçok süreci etkiliyor. Yapılan çalışmalar da kronik yüksek kortizol üretiminin uyku bozuklukları, doğurganlık sorunları, hormonal dengesizlikler, anksiyete  ve kilo alımıyla ilişkili olduğunu ortaya koyuyor. Hedefiniz kilo vermek olduğunda size engel olan en sinsi sebeplerden biri de yine stres. Bu olumsuz faktörün yarattığı diğer dört olumsuz etkiyse şöyle:

1-Sindirim bozukluklarına daha sık rastlanır

Stres kabızlığa, ishale ve gıdalara karşı gelişen çeşitli intoleranslara yol açabiliyor. Bu durumun sebebi stresin gastrointestinal sistemde dokuya zarar vererek iltihaplanmayı artırması ve besin emilimine müdahale etmesi. Stres nedeniyle aşırı yemek yemek de yine sindirim problemlerinin yaşanmasına neden olur. Abur cubur, yağlı ve şekerli işlenmiş gıdaların sık tüketiminden ötürü vücudun ihtiyacı olan lif, mineral ve vitamin miktarlarının eksik alınması da kilo vermenin önündeki en büyük engellerden biri.

2-Aktif bir yaşam sürdürmeyi zorlaştırır

Kilo kaybı için en önemlisi sağlıklı bir diyet programı olsa da aktif bir yaşam sürdürmenin de azımsanamayacak ölçüde önemi var. Bu yüzden hem ideal kilonuza kavuşmak, hem kendinizi güçlü hissetmek, hem de genel sağlığınızı korumak için egzersizi hayatınıza katmanız gerekiyor. Ancak stres, vücuttaki enflamasyonu artırarak aktif bir yaşam sürmenizi engelleyen semptomları ve bu semptomların şiddetini artırabilir. Böylece yorgunluk, düşük enerji, bağışıklık sisteminde zayıflama, kemik ve kaslarda ağrı gibi olumsuz belirtiler görülür. 

3-İştahınızı artırır

Eğer söz konusu olan yeni kazanılmış beslenme alışkanlıklarıysa strese herhangi bir nedenden maruz kalındığında eski davranışlara geri dönme olasılığı artar. Yüksek stres seviyeleri sağlıklı beslenme alışkanlıklarınızı terk etmenizi tetiklerken şeker ve karbonhidrat tüketme isteğinizin de artmasına neden olur. Bazı araştırmalar da yüksek seviyede stresle karşı karşıya olan bazı kişilerin daha fazla kalori alma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Ayrıca yüksek stres düzeyi, gıda bağımlılığı dahil olmak üzere birçok bağımlılığa kapı aralar. Sonuç olarak aşırı yağlı ve şekerli, işlenmiş gıda tipi besinlere yönelim artar ve bu durum obezite ve diğer metabolik hastalıklar için bir risk faktörü oluşturur. 

4-Stres iyi uyumanızı zorlaştırır

Kortizol hormonu sabah saatlerinde en yüksek seviyedeyken saatler ilerledikçe azalır ve en düşük seviyeye geldiğinde kendinizi yatakta bulursunuz. Kortizol ve adrenalin hormonu gibi stres hormonları gün içinde anormal şekilde yükseldiğinde uykuya dalmak ve iyi bir uyku çekmek zorlaşır. Bu durum uykudayken sürekli olarak uyanmanıza da neden olabilir. Sonuçta yetersiz uyumuş ve dinlenmemiş hissedersiniz. Bu durum ise kilo vermenizi direkt olarak olumsuz etkiler. Çünkü uyku eksikliği leptin ve ghrelin adı verilen açlık ve tokluk hormonları üzerinde etki sahibidir. Bu hormonlara ilişkin fikir sahibi olmak için “Her şeyin sorumlusu onlar: Açlık ve tokluk hormonları” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Kaynak