Hastayken ne yenir, ne yenmez?
Grip olduğumuzda ne yeriz? Vücudun güçten düştüğünü, ne kadar çok vitamin alırsak o kadar iyi olacağımızı, besleyici olduğunu bildiğimiz her şeyi yememiz gerektiğini düşünürüz. Aslında hiç de öyle değil... Başımız ağrıdığında ya da karnımız ağrıdığında uzak durmamız gereken yiyecekler neler?
Grip olduğumuzda yememiz gerekenler ya da uzak durmamız gereken bazı yiyecekler var, baş ağrısına iyi gelenler ve boğaz ağrısına pek iyi gelmeyenler... Hangi hastalıkta ne yenir, neyi yememek gerekir, sizler için derledik.
Grip, soğuk algınlığı ve ateşe iyi gelmeyen yiyecekler
Ispanak : Histamin, vücuttaki alerjik reaksiyonları tetikleyen bir kimyasal bileşik. Pek çok yiyecekte histamin bulunur. Bazı gıda maddeleri ise vücuttaki histamini açığa çıkartır. Hücrelerin içindeki histamin içeriğinin bırakılmasına neden olarak vücudu savunma pozisyonuna geçirirler. Bu durum özellikle grip ve soğuk algınlığı gibi ateşli hastalıklarda semptomların artmasına yol açar. Ispanak, çilek, domates ve turunçgillerden uzak durmak gerekir.
Kabuklu yemişler: Fındık başta olmak üzere kabuklu yemişler, içerdikleri çinko ve E vitamini sayesinde vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcıdır. Ancak içindeki sağlıklı yağları parçalamak için vücudumuz çok fazla enerji harcar. Midenin bozulmasına yol açar ve hastalıkla mücadele edecek enerjiyi tüketir.
Brokoli: İçerdiği A ve C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini destekleyen brokoli aynı zamanda yüksek miktarda lif barındırır. Hastalandığımızda vücudumuz kendisini iyileştirmeye enerji harcarken brokoli gibi yüksek lifli besinleri ayrıştırmakta zorlanır ve bağırsaklara aşırı yük biner.
Grip olduğumuzda ne yemeliyiz?
Kırmızı biber: Kersetin, bilinen en güçlü antioksidanlardan biridir ve hem enfeksiyon hem virüslerle savaşırken çok önemlidir. Virüslerin kendilerini çoğaltmalarını engelleyebilen kersetin, doku hasarını da tedavi eder. C vitamini açısından da zengin olan kırmızı biber, kısa sürede grip semptomlarını ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Turunçgiller gibi asidik olmadığından boğaz ağrısına da iyi gelir.
Mantar: Vücudun bağışıklık sistemini kuvvetlendiren sitokin proteinleri, hastalık alarmlarına cevap verir, bir nevi savaşçı birlikler gibi yardıma gelirler. Pek çok mantar türü sitokin açısından zengindir ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Et suyu ya da tavuk suyuna çorba: Grip olduğumuzda ilk yaptığımız tavuk ya da et suyuna çorba yapmaktır, hastalık halinde en faydalı yiyecekler de bu ikisi... Araştırmalara göre enfeksiyon giderme özelliği sayesinde soğuk algınlığı ve gribe karşı çok etkili olabiliyorlar.
Tavuğun içinde karnosin adı verilen bir tür amino asit molekülü bulunur, bu bileşik gribin ilk belirtilerinde alındığında henüz grip vücuda yerleşmeden mücadeleye başlar. Hastalandığınızda çorbayı et ve tavuk suyunu birlikte pişirerek yaparsanız, et suyunun içerdiği potasyum ve sodyum gibi elektrolit minerallerini de alabilir, vücudun sıvı kaybını önlemiş olursunuz.
Baş ağrısında neler yenmez?
Beklemiş peynir: Bir besin ne kadar beklerse o kadar histamin üretir. Üretildikten sonra bekletilerek üretilen İsviçre peyniri, eski kaşar, parmesan gibi peynirler vücutta histamin seviyesini yükseltir, kan damarlarının genişlemesine neden olarak bağ ağrısını arttırır.
Fermente ürünler: Tiramin adı verilen amino asitler fermente ürünlerin içinde bulunur ve kan damarlarını genişleterek baş ağrısını tetikleyebilir. Fermente edilmiş süt ürünleri (yoğurt, kefir vs), turşular, sucuk ve benzeri et ürünleri, tarhana gibi fermente tahıllar baş ağrısına iyi gelmeyecektir.
Baş ağrısına neler iyi gelir?
Et: Kırmızı et, tavuk gibi etten gelen proteinler riboflavin ve koenzim Q10 içerir. Vücudun enerji akışını sağlayan bu çok önemli iki bileşik beyindeki enerji metabolizmasını harekete geçirir. Migren ağrılarında bile etkili olabildikleri araştırmalarla kanıtlandı.
Salatalık: Vücudun içindeki su çekildiğinde, beyin de dahil olmak üzere tüm sıvı akışı durur, buna kafatası ile beyin arasındaki akışkanlık da dahildir. Sonuç da baş ağrısı olur. Su açısından zengin, salatalık, karpuz gibi besinler vücudun su dengesini kurar ve baş ağrısının geçmesini sağlar.
Öksürük ve boğaz ağrısında uzak durulması gerekenler
Çiğ sebze: Boğaz ağrınızın şiddetine bağlı olarak, çiğ sebzelerin tortulu ve tırtıklı yapısı, yutma sırasında tahrişe neden olabilir. Ağrı, şişlik ve kızarıklık geçene kadar çiğ sebzelerden uzak durmak iyi olacaktır.
Turunçgiller: Boğaz ağrısını hissettiğimizde ilk yaptığımız portakal mandalina gibi turunçgilleri tüketmektir. C vitamini ve potasyum gibi elektrolitleri almak elbette iyi bir fikirdir. Öte yandan portakal ve greyfurt asidiktir ve boğaz ağrısını arttırabilirler.
Öksürük ve boğaz ağrısına karşı ne tüketelim?
Yumurta: Yutulması son derece rahat olan yumurta aynı zamanda D vitamini ve çinko içeriği sayesinde bağışıklık sisteminin virüs ve bakterilerle savaşmasında yardımcı olur. Yumurtanın içindeki proteinler amino asitlerine ayrılırken ek yardım sağlayan antikorlara dönüştürülebilir.
Bal: Boğazdaki tahrişi rahatlatan bal, doğal öksürük şurubudur. Ayrıca antibakteriyel özelliği bulunan balın mikroplara karşı çok etkili olduğu da kanıtlandı.
Karın ağrısı, bulantı ve ishale iyi gelmeyen yiyecekler
Süt ürünleri: Laktaz, midedeki enzimlerin ayrıştırılmasını sağlar. İshal durumundayken bağırsak çeperindeki iltihaplanma laktaz enzimini tüketebilir. Midenizi rahatsız hissettiğinizde süt ürünleri ishali arttırdığı gibi karın ağrısı ve şişliğe de neden olabilir.
Kepek: Suda çözünmeyen, jelleşmeyen, lif bakımından zengin olan kepek, mide rahatsızlıklarında bağırsaklara aşırı yük bindirebilir çünkü mide içeriğinin hızlıca bağırsaklara geçmesini sağlamaya eğilimlidir. Esmer pirinç, kepekli makarna ve granola da benzer etkiyi yapacaktır.
Fasulye: Fasulyenin içindeki şekerde alfa-galaktosidaz adında bir enzim bulunur. Vücudumuz bu şekerin içindeki gazı azaltan enzimleri yeterince sentezleyemeyebilir. Bu enzim ishal, gaz ve krampa yol açabilir.
Karın ağrısı, bulantı ve ishale karşı ne yemeliyiz?
Yulaf: Son derece yumuşak olan yulaf sindirim sisteminin bağırsaklara geçişini kolaylaştıracak kadar lif içerir. Ayrıca enfeksiyona karşı koruyucu selenyum ve bakterilerle virüslere karşı etkili çinko içerir.
Beyaz pirinç : Sindirim sistemini rahatlatan, yumuşak ve kolay sindirilebilen pirinçte nişasta ve lif içeriği azdır. İshale karşı son derece etkilidir ve yeniden katı gıdaya geçişi kolaylaştırır.
Muz: İshal ve kusma sırasında vücudun tüm potasyum depoları boşalır. Bedenimizin su dengeleyicisi olan potasyum hücre yapısını da koruyan bir mineraldir. Sarıdan çok yeşile yakın, az olgunlaşmış muz tüketmek, dirençli nişasta içeriğiyle bağırsaklardaki iyi bakterileri çoğaltmaya da yardımcı olur.