Karb.
gr. (%)
Protein
gr. (%)
Yağ
gr. (%)
100 gr | ||
---|---|---|
Karbonhidrat (g) | 0.0 | |
Protein (g) | 18.3 | |
Yağ (g) | 0.897 | |
Lif (g) | 0.0 | |
Kolesterol (mg) | 71.0 | |
Sodyum (mg) | 86.0 | |
Potasyum (mg) | 356.0 |
100 gr | ||
---|---|---|
Kalsiyum (mg) | 14.0 | |
Vitamin A (iu) | 11.0 | |
Vitamin C (mg) | 1.0 | |
Demir | 0.5 |
100 gr | ||
---|---|---|
Karbonhidrat (g) | 0.0 | |
Protein (g) | 18.3 | |
Yağ (g) | 0.897 | |
Lif (g) | 0.0 | |
Kolesterol (mg) | 71.0 | |
Sodyum (mg) | 86.0 | |
Potasyum (mg) | 356.0 | |
Kalsiyum (mg) | 14.0 | |
Vitamin A (iu) | 11.0 | |
Vitamin C (mg) | 1.0 | |
Demir | 0.5 |
Balığın 100 gramında 82 kalori bulunmaktaıdr. Balığın 1 porsiyonu (200 gr ) 164 kaloridir. 1 köfte kadar ( 30 gr) balık 25 kaloridir. Balığın 100 gramı 18.3 gram protein, 0.9 gram yağ içermektedir.
Yüzyıllardır insanoğlunun en çok tercih ettiği yemeklerden biri olan balık sağlık açısından oldukça güçlü bir besin kaynağı. Akarsulardan göllere, denizlerden okyanuslara farklı renklerde, şekillerde ve büyüklüklerde yüzlerce türü bulunsa da balıkları temel olarak tatlı su ve tuzlu su balığı olarak ikiye ayırabiliriz. Tatlı su balıkları arasında somon, sazan ve alabalık gibi türler bulunurken tuzlu su balıkları arasında orkinos, palamut ve mercan balığı gibi çeşitler yer alıyor. İşte en sağlıklı besin kaynaklarından biri olan balığa dair bilmeniz gerekenler...
Balığın faydaları nelerdir?
Balık her yaştan insana fizyolojik ve psikolojik yarar sağlıyor. Eklemlerden kemiklere, kalpten beyne, hafızadan hücrelere neredeyse vücuttaki tüm bölümlere faydası dokunan bu canlı türünün tüm detaylarına göz atarak bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bağışıklık sistemini koruyan ve güçlendiren balık başta grip ve nezle gibi bulaşıcı hastalıklar olmak üzere enfeksiyon kaynaklı tüm hastalıklara karşı vücudun direncini arttırıyor. Kolayca bulaşan yaygın rahatsızlıklardan haftada iki kez mevsim balığı tüketerek kendinizi koruyabilirsiniz.
Doymamış yağ türlerinden biri olan Omega-3'ü yüksek düzeyde barındıran bu canlı türü başta kalp ve damar hastalıklarına karşı olmak üzere göz, kemik, beyin gibi insan vücudunun diğer bölgelerinde de tehdit oluşturan rahatsızlıklara karşı oldukça etkili.
Kemik sağılığına birebir olarak bilinen balık başta kemik erimesi problemi yaşayanlar, menopoz dönemindeki kadınlar ve yaşlılar olmak üzere kemik ve iskelet sağlığını önemseyen herkes için en gözde besin kaynağı. Kılçığı ile birlikte yenebilen küçük balık türleri tam bir vitamin deposu olduğu için bu tarz balıkları bolca tüketmelisiniz.
Beyin fonksiyonlarını güçlendiren bu canlı türü zeka gelişimi ve hafızayı kuvvetlendirme gibi özelliklere sahip olmanın yanı sıra depresyon, anksiyete gibi psikolojik problemlere karşı da oldukça etkili. Bu yüzden balıklar yalnızca fizyolojik açıdan değil, nörolojik ve psikolojik açıdan da vücudu destekliyor.
Bünyesinde hücre onarımı ve doku yenilenmesinde etkili olan proteini bolca barındıran balık sağlıklı bir gelişim ve iyileşme süreci için her zaman tüketilebilecek sağlıklı gıda çeşitlerinden biri.
Hasar görmüş dokuların onarılması ve geri kazandırılması konusunda bir mucize olan balık anti-enflamatuar etkisi sayesinde başta romatizma olmak üzere birçok eklem rahatsızlığının önlenmesinde ve iyileştirilmesinde büyük rol oynuyor.
Balığın tarihçesi
Keşfedilmiş en eski balık fosillerinin geçmişi 500 milyon yıl öncesine dayanıyor. Bununla birlikte yüzyıllar önce soyu tükenmiş balık türlerine rastlamak da mümkün. Zaman içinde çevre faktörlerinin etkisiyle süzülebilen, uçabilen ve karada sürünerek ilerleyebilen balık türleri de ortaya çıkmış. Çeşitli kaynaklara göre bu canlı türünün avcılığına ilk olarak 40.000 yıl önce Çin'deki Tianyuan ırkı tarafından başlanmış, profesyonel balık avcılığına ise Birleşik Krallık tarafından 19. yüzyılda geçilmiş. Günümüzde de başta Kuzey Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünya için oldukça önemli ve değerli bir besin kaynağı olan balıklar pek çok kültürün ve mutfağın vazgeçilmezleri arasında.
Balık nasıl yetiştirilir?
Balıklar göl, akarsu, deniz ve okyanus gibi su temelli farklı ortamlarda ve doğal habitatları içinde kendi kendilerine üreyerek çoğalabildikleri gibi suni göllerde de yetiştirilebiliyorlar. Farklı büyüklüklerdeki havuzlarda ve tesislerde ancak ve ancak hava koşulları, su sıcaklığı, verilen besinler ve benzeri ayrıntılara dikkat edilerek yetiştirilebiliyor. Bu nedenle sadece bu konuda eğitim almış, bilgi ve deneyim sahibi kişiler ve kurumlar tarafından yetiştirilebiliyorlar.
Balık hangi mevsimde yenir?
Çoğu besin kaynağında olduğu gibi balığı da mevsiminde, tazeyken tüketmek büyük önem taşıyor. Örneğin kış ayları dışında tüketilen hamsi ve palamuttan yüksek düzeyde fayda beklemek pek doğru olmaz. Çoğu balık türü mayıs ve ekim gibi bahar aylarında ve mevsim geçişlerinde bolca bulunur, taze ve lezzetli olur. Balıklarla birlikte karides gibi çoğu deniz canlısını da mayıs ayı dahil yaz ayları boyunca bolca bulabilir ve tüketebilirsiniz.
Balık seçerken nelere dikkat edilmeli?
Balıkta tazelik çok önemli olduğundan bazı satıcılar bu canlı türünü daha taze gösterebilmek için çeşitli hilelere başvurabiliyorlar. Bu noktada balık seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeli ve bilgileri eksiksiz uygulamalısınız. Her şeyden önce taze balık hafif ve tatlı bir kokuya sahip. Eğer balıklar çoğu kişinin bildiği gibi ağır kokuyorsa bayat anlamına gelir. Balığa dokunduğunuzda pulları ve dokusu parlak ve gergin olmalı. Eğer parmağınızı bastırdığınız yer kolayca içeri giriyor ve kısa süreliğine de olsa o şekilde kalıyorsa burdan balığın taze olmadığını anlayabilirsiniz. Balıkların tazeliğini yansıtan diğer bir önemli detay da solungaç renkleri. Solungaçların açık kırmızı ve pembe arasında bir renk olması balıkların taze olduğu anlamına gelir. Ayrıca taze balık suda dibe çökerken bayat balık suyun üstünde kalıyor. Benzer şekilde taze balığın başını kaldırdığınızda kuyruğu da kalkıyor ancak bayat balıkta herhangi bir değişiklik olmuyor. Marketlerde balıkların bekleme süresi oldukça uzayabildiğinden daha çok sürekliliği olan balık satıcılarını tercih etmelisiniz. Dondurulmuş balık alacaksanız da balığın lekeli olmamasına dikkat edin.
Balık nasıl saklanır?
Balıkları aynı gün içinde tüketecekseniz oda sıcaklığında beklemelerinin bir sakıncası yok, ancak bu süre bir günü aşacaksa uzmanlar kesinlikle temizlenip, saklama poşetiyle kaplanarak buzdolabında saklanması gerektiği konusunda uyarıyor. Buzdolabında en fazla 3 gün tutabileceğiniz balıkları daha uzun süre saklamak için dondurucuya yerleştirmelisiniz. Ancak unutmayın ki, balık ne kadar taze tüketilirse o kadar faydalı.
Balık nasıl pişirilir?
Fırında, ızgarada, yağda veya haşlama olarak tüketilebilen balığın türüne göre pişirilme yöntemi de değişiyor. Örneğin bol etli ve yağlı balıkları fırında ya da ızgarada pişirebilir, küçük balık türlerini yağda kızartabilir veya haşlayabilirsiniz. Ayrıca buğulama, tütsüleme, sote ve tuzlu suda bekletme gibi alternatif balık pişirme yöntemleri de mevcut.
Balık nelerle iyi gider?
Karides, kalamar ve midye gibi diğer deniz mahsulleriyle hem daha besleyici hem de daha lezzetli bir hal alabilen balığı salata ve yeşillik çeşitleriyle tamamlayabilirsiniz. Domates ve soğanla fırında pişirebileceğiniz gibi, balık ekmek şeklinde de tüketebilirsiniz. En tartışmalı konulardan biri olan "Balıkla birlikte yoğurt ya da ayran tüketilebilir mi?" sorusunun cevabı ise balık taze olduğu sürece olumlu. Ancak bayat balıkla birlikte tüketilen süt ürünleri zehirlenmelere yol açabiliyor.
Balık yerine ne kullanılabilir?
Omega-3, protein, kalsiyum ve doymamış yağ gibi besin değerlerini yüksek oranlarda barındırdığı için balık tek bir alternatifle yeri doldurulabilecek, basit bir gıda türü değil. Bu yüzden ancak dört farklı grup besin tüketerek balığın sağladığı faydalara yaklaşabilirsiniz. Protein ve kalsiyum açısından zengin olan kırmızı et, sakatat, süt ve süt ürünlerini, doymamış yağ ve Omega-3 bakımından zengin olan zeytinyağı, mısır yağı, fındık yağı ve ayçiçek yağı ile dengeleyebilirsiniz. Ayrıca ceviz, fıstık, badem gibi kuruyemiş çeşitlerini de besin takviyesi olarak tüketebilirsiniz.