Elma

Elmanın 100 gramında 52 kalori bulunmaktadır. Elmanın 1 porsiyonu ( 120 gr) 62 kaloridir. Elmanın 100 gramı 13.81 gram karbonhidrat, 0.26 gram protein, 0.17 gram yağ, 2.4 gram lif içermektedir.

Dünya üzerinde muzdan sonra en çok tüketilen ikinci meyve olan elmanın sağlığa faydaları saymakla bitmiyor. Üstelik elmanın dünyada yaklaşık 6.000 çeşidi bulunuyor. Türkiye’de yetişen elma cinslerininse yaklaşık 500 çeşit olduğu sanılıyor. En çok yenen elma cinslerinde golden, kırmızı, starking, granny smith ve yeşil elma olarak öne çıkıyor. Lif bakımından en zengin besinlerden biri olan elma sağlıklı kilo vermek isteyenlere, sindirim sorunu yaşayanlara, diyabet rahatsızlıklarına ve daha birçok sağlık sorununa iyi geliyor.

Elmanın faydaları neler? 

Başta sindirim sistemi sorunları olmak üzere çok sayıda rahatsızlığı olumlu etkileyen elma cilt, kalp ve damar sağlığı ile bağışıklık sisteminin güçlenmesine de katkı sağlıyor. C, A, E, B6 ve K vitaminleri açısından oldukça zengin olan bu meyve potasyum gibi pek çok minerali de içeriğinde barındırıyor. Aynı zamanda beyin fonksiyonlarının, ağız ve diş sağlığının korunmasına yardımcı olan elma ısırılarak yendiği için ağız ve dişleri bakterilerden arındırma, dişlerin beyazlığının korunmasına destek olma, diş çürümelerini yavaşlatma ve tükürük bezlerinin çalışmasını sağlama gibi özelliklere de sahip.

Sabahları aç karınla bir dilim dahi olsa elma yemek kabızlık ve ishal gibi sindirim sorunlarına iyi geliyor. Her gün düzenli şekilde elma tüketimi karaciğer için de oldukça sağlıklı. Vücutta biriken toksinlerin en büyük düşmanı olan bu besin karaciğeri bu zararlı maddelerden arındırıyor. Doğal bir antioksidan olduğu için bağışıklık sistemini güçlendiriyor, vücutta oluşan ödemin dışarı atılmasına yardımcı oluyor.

Doğal lif kaynaklarından biri olan elma bu özelliğiyle kalp sağlığına da faydalı. İçerdiği lifler sayesinde arter ve damarlarda oluşan plakların çözülmesine katkı sağlıyor ve kan akışını hızlandırıyor. Tüm bunların yanı sıra bilimsel çalışmalar elmanın kanser hücrelerinin çoğalmasını önlediğini belirtiyor. Bazı araştırmalar ise elma suyunun cildi güzelleştirdiğini ve gerginliğinin korunmasına yardımcı olduğunu ortaya konuyor.

Elmanın tarihçesi

Elma hakkında yapılan çalışmalar M.Ö. 50 yılına kadar dayanıyor. Cicero’nun o yıllarda elmanın çeşitlerini geliştirmek için çalışmalar yaptığı biliniyor. M.S 50 yılında Roma’da yaşayan İspanyol kökenli yazar Columella’nın ise elma tohumlarının her birinden yeni bir elma çeşidi elde edilebileceğini keşfettiği sanılıyor. İngiltere’de de benzer şekilde Thomas Andrew Knight adlı bilim adamının 1790 yılında elma çeşitliliğini geliştirmek için bir çalışma yaptığı ve başarılı olduğu biliniyor. 

Elma nasıl yetiştirilir?

Elma yetiştirmek için öncelikle çekirdekleri ayıklanıyor ve bu çekirdeklerinin üst katmanlarını soyuluyor. Daha sonra çekirdekler ıslak bir peçeteye sarılıyor. Islak peçete içindeki çekirdekler bir poşete alınarak on gün boyunca karanlık bir ortamda bekletiliyor. On günün sonunda filizlenmeye başlayan çekirdekler toprağa gömülüyor. Elmanın gömüldüğü toprağın sürekli nemli tutulması gerekiyor. Bu yöntemle elme filizi iki haftada elma filizi 5 cm’e ulaşabiliyor.

Ülkemizde uzun yıllardır çeşitli yöntemlerle yetiştirilen elma ağaçları soğuk ılıman iklimleri severken aşırı sıcak yaz aylarından hoşlanmıyor. Akdeniz bölgesinde 800 metrenin üzerinde yüksekliklerde yetiştirilen elma ağaçları, soğuk hava şartlarına karşı direnç gösterebiliyor. Elmanın en sevdiği toprak cinslerinin humuslu, tınlı, kumlu ve nemli topraklar olduğu biliniyor. 

Elma hangi mevsimde yenir? 

En güzel elmaları, ağaçtan yeni toplandıkları eylül, ekim döneminde veya kasım, aralık, ocak, şubat ve mart aylarında yiyebilirsiniz. Kış meyvesi olarak bilinen elmanın en sağlıklı ve en iyisi yine kış aylarında bulunuyor. Elbette yaz aylarında da elma üretimi yapılıyor. Genel olarak mevsiminde yetişmeyen besinlerin sağlıklı olup olmadığı hakkındaki tartışmalar devam etse de bu elmalar mevsiminde yetişmediğinden, yani sera meyveleri olduklarından tüketimleri pek de tavsiye edilmiyor.

Elma seçerken nelere dikkat edilmeli?

Elma satın alırken öncelikle üzerlerinde çökmüş bölgeler olmamasına dikkat etmek gerekiyor. Satın alınan elmaların çoğu soğuk hava depolarında muhafaza edildiği için sert bir yapıya sahip oluyor. Soğuk hava koşullarında ve iyi bir şekilde saklanan elmalar sertliklerini korurken kötü koşullarda tutulan elmalarsa çabuk yumuşuyor. Parmağınızı elmaya hafifçe bastırarak sertlik durumunu kolayca anlamanız mümkün. Sert olan elmaları seçerek güvenli ve sağlıklı bir seçim yapabilirsiniz. Sertlik dereceleri elmanın cinsine göre de değişiklik gösteriyor. 

Satın alınacak elmaların üzerinde kesikler olmaması oldukça önemli. Çünkü toplanma ya da taşınma sırasında oluşan kesikler elmaların içten kararmasına neden olabiliyor. İyi olgunlaşmış elmalar genellikle yoğun kırmızı renge sahip oluyor. Elmanın kokusu da seçim yaparken dikkat etmeniz gereken noktalardan biri. Çünkü sağlıklı elmalar genellikle hoş bir kokuya sahip oluyor. Elmanın hormonlu olup olmadığını ise şekil bozuklukları, anormal renk tonları ve dış yüzeydeki kabarcıklara bakarak anlayabilirsiniz. 

Elma nasıl muhafaza edilir?

Elmaların muhafaza edildiği ortamın serin, nemli ve karanlık olması gerekiyor. Kilerde veya evin bu şartları sağlayan diğer bölümlerinde öncelikle elmalar kağıt parçalarına sarılıyor ve katman katman olacak şekilde bir kutu içerisine yerleştiriliyor. Katmanların arasına karton parçaları yerleştirmek de elmaların daha uzun süre bozulmadan saklanmasına yardımcı oluyor. Bu yöntemin yanı sıra elmaları delikli polietilen torbalarda saklamak da oldukça mantıklı. Eğer elmaları saklayacağınız alan yeterince nemli değilse bu alana içlerine su doldurduğunuz küçük kaseler yerleştirebilirsiniz. Varsa balkonlarınızı da elma saklamak için kullanabilirsiniz 

Elma nasıl pişirilir? 

Elmanın tüketilme amacına göre pişirme şekli de değişiklik gösteriyor. Ancak pişirme tipi fark etmeksizin öncelikle elmalar güzel bir şekilde ayıklanmış olmalı. Pişirme işleminden önce kabuklarının soyulması, elmanın dilimlenmesi ve çekirdeklerinin ayıklanması gerekiyor. Eğer elmaları haşlayacaksanız haşlama suyunun içine limon, tarçın, karanfil, şeker gibi yardımcı lezzetler ekleyerek mükemmel bir elma kompostosu hazırlayabilirsiniz. Fırında pişirdiğiniz elmalarla ise tatlı veya hamur işleri yapabilir, blender’dan geçirip bebeklere püre olarak yedirebilirsiniz. Ayrıca katı meyve sıkacağı yardımıyla elma suyu elde edebilirsiniz.

Elma nelerle iyi gider? 

En sağlıklı meyvelerden biri olan elma limon, tarçın, kuru üzüm gibi besinlerle iyi gidiyor. Kuş üzümü, ceviz, fındık gibi kuru yemişlerin de içinde yer aldığı sağlıklı ve oldukça lezzetli bir meyve salatası hazırlayabilirsiniz. Bu salataya tercihinize göre kuru incir ya da kuru kayısı gibi besinler de ekleyebilirsiniz. Elmayı badem ve süt gibi besinlerle birlikte de tüketilebilirsiniz. 

Elma yerine ne kullanılabilir? 

Elma yerine posa içeren diğer meyvelere yönelebilirsiniz. Posa içeren meyveler vücutta hücrelerin ve dokuların yenilenmesine yardımcı oluyor. Elma gibi potasyum bakımından zengin olan diğer meyveler arasında kayısı, muz ve portakal yer alıyor. Elma yerine bu meyvelerden birini tüketebilirsiniz. Ancak her bir meyvenin içerdiği vitamin ve mineraller birbirinden farklı olduğu için elmayla her anlamda eşit bir diğer meyvenin varlığından bahsetmek ne yazık ki mümkün değil.