Karışık Turşular

Karışık turşunun 100 gramında 36 kalori bulunmaktadır. 1 küçük porsiyon ( 150 gr) karışık turşu 54 kaloridir. Karışık turşunun 100 gramı 6.07 gram karbonhidrat, 1.26 gram protein, 0.27 gram yağ, 1.28 gram lif içermektedir.

Geçmişten bugüne sofralarda kendisine yer bulan turşu, insan vücuduna olan faydalarıyla yemeklerin yanında sevilerek tüketilen bir besin türü. Evinizde kolaylıkla hazırlayabileceğiniz birçok çeşit turşuyla sofralarınıza renk katabilirsiniz.                                                         

Turşunun etkileri nelerdir?

Doğal yollarla kurulan turşu içeriğinde bol miktarda vitamin, mineral ve antioksidan bulunduruyor. Güçlü antioksidan özelliği ile serbest radikallere karşı mücadele ediyor. Bu da hücre hasarı, kalp hastalığı ve kanser gibi hastalıkların riskini en aza indiriyor. Turşuda bulunan sağlıklı bakteriler ise bağırsak sisteminin çok daha iyi çalışmasını sağlıyor. Sağlıklı bağırsak hareketliliği ve sindirim sistemi için faydalı olan turşu aynı zamanda karaciğer sağlığınının korunmasında da etkili diyebiliriz.

Turşu yapımında kullanılan sirke vücudun hemoglobin düzeylerini artırmaya yardımcı olduğundan diyabet hastalığına da iyi geliyor. Sirkede bulunan asetik asit de diyabet düzeylerinin kontrolü için vücudu destekleyici bir etkiye sahip. Vitamin kaynağı turşular özellikle C, A ve K vitamini açısından oldukça zengin. Ayrıca turşuda bulunan vitamin ve mineraller yediğiniz herhangi bir yemeğin probiyotik içeriğini de artırıyor.

Turşu zengin probiyotik içeriği sayesinde ülser gibi mide rahatsızlıklarının iyileşmesinde büyük rol sahibi. Ancak tuzlu olması nedeniyle aşırı tüketiminden kaçınmak gerekiyor. Aksi takdirde aşırı tuz tüketimi hipertansiyona neden olabiliyor. Bu da kalp rahatsızlıkları, böbrek hastalıkları ve felç riskini artırıyor. Ayrıca aşırı tuz tüketiminin mide ve ağız kanserlerinin oluşmasında da risk faktörü olduğu belirtiliyor. Bu nedenle turşuyu dengeli bir şekilde, porsiyon miktarına dikkat ederek tüketmelisiniz.

Turşunun tarihçesi

Tarihi M.Ö. 2400 yılına kadar uzanan turşu en çok tercih edilen yiyecek saklama yöntemlerinden. Turşunun ilk olarak ne zaman yapıldığı hakkında kesin bir bilgi olmasa da sirke ve tuzun kullanılmaya başlanmasından sonra ortaya çıktığı tahmin ediliyor. O dönemde meyve ve sebzeler doğrudan su içinde ekşiltilerek ya da sirke kullanarak turşu kuruluyor. İnsanlar kışlık ve yazlık yiyeceklerini bu şekilde elde ediyor.

Osmanlı Dönemi’nde ise 14. yüzyılda yazılan eserlere göre salatalık, şalgam, patlıcan, soğan, sarımsak ve limon turşularının sirke ile yapıldığı görülüyor. 15. yüzyılda da soğan, sarımsak, elma, armut, sumak, patlıcan ve hardallı pancar turşuları yapılıyor. Fatih Sultan Mehmet için enginar, salatalık, şalgam, üzüm, limon, kiraz ve lahana turşularının hazırlandığı da bilinenler arasında. 16. ve 17. yüzyıl kayıtları incelendiğinde bunlara ek olarak gül, havuç, pırasa, kabak ve nane turşularının da yapıldığı görülüyor.

18. ve 19. yüzyıllarda biber, çağla, semizotu, pancar ve ıspanak kökü turşuları da yapılmaya başlanıyor. Osmanlı döneminde çarşıdaki turşu dükkanlarının dışında sokakta satış yapan seyyar turşucular da bulunuyordu. Günümüzdeki turşu dükkânları ve seyyar turşucular ise Osmanlı mutfak kültüründeki turşuculuk geleneğini yaşatmaya devam eden en önemli unsurlardan.

Turşu nasıl yapılır?

Yapımı oldukça basit olan turşu için öncelikle sebze ve meyvelerin taze ve sert olması gerekiyor. İyi bir turşu elde etmenin en önemli püf noktası tuz oranını ayarlayabilmek. Tuz az ise turşu yumuşak olabiliyor ve içerisinde zararlı bakteriler oluşabiliyor. Öte yandan tuzu fazla koyarsanız yerken rahatsız edebiliyor. Turşuya koyulacak suyun ise kaynatılıp soğutulmuş içme suyu olmasına dikkat etmeniz gerekiyor.

Turşu hazırlarken sebze ve meyveleri iyice yıkadıktan sonra birkaç yerinden delik açın. Bu sayede sebzelerin içine turşu suyu girmesini ve turşuların şişerek büyümesini sağlayabilirsiniz. Turşu kurarken cam kavanoz kullanmayı tercih edin. Turşunuzun kısa sürede olmasını isterseniz kavanozun dibine bir miktar nohut koyarak fermantasyonu hızlandırabilirsiniz. 5 litre tuzlu su için 1 şişe üzüm sirkesi ve 1.5 baş sarımsak kullanabilirsiniz. Ayrıca turşularınızı aralık bırakmadan yerleştirip içine sarımsak koyarak lezzetini artırabilirsiniz. Tuzlu suyu turşunun üzerine dökerken hava kabarcığı kalmamasına dikkat etmelisiniz. Suyu döktükten sonra kavanozun ağzını 6 ila 8 saat açık bırakırsanız sebzeler dibe çöküyor ve su seviyesi hızla düşüyor. Turşunuzun üst kısmına ekleyeceğiniz bir miktar maydanoz, asma yaprağı ya da kereviz yaprağı ise turşunun hava almasını engelleyerek tadını güzelleştiriyor. Kapağını sıkıca kapattıktan sonra serin ve nemli olmayan bir yerde tutarak kavanozu her gün sallamanız gerekiyor. Tüm bunları uyguladığınız takdirde turşunuz yaklaşık 1 hafta içerisinde tüketime hazır hale geliyor.

Turşu hangi mevsimde kurulur?

Her turşunun kurulma mevsimi farklılık gösteriyor. Kış aylarında daha çok tüketilse de her mevsim sofralarda yer alan turşu bulunduğu mevsimin sebzelerinden elde ediliyor. Mayıs, haziran ve temmuz aylarında kurulan yaz turşuları genellikle domates ve salatalıktan yapılıyor. Bunlara ek olarak biber, fasulye ve lahana gibi sebzeler de yaz mevsiminde kurulabilecek turşular arasında. Kış turşuları ise genellikle eylül ve ekim aylarında son hasat sebzeleri kullanılarak yapılıyor. Turşunun lezzetli olabilmesi için sebzelerin en taze ve en sağlıklı olduğu mevsimleri bilmeniz gerekiyor. Örneğin herkesin severek yediği salatalık turşusu en taze olduğu dönem olan haziran ayında kuruluyor. Turşu çeşitlerinin vazgeçilmezlerinden olan lahananın da kurulması için en iyi zaman kasım ayı. Biber turşusu için ise en doğru mevsim sonbahar. Pek fazla yerde bulunmayan ancak tadı birçok kişi tarafından beğenilen patlıcan turşusu için ise ilkbahar mevsimini beklemelisiniz.

Turşu nasıl saklanır?

Turşu kurarken kullanacağınız doğal sirke, malzemelerinizin daha uzun süre dayanmasını sağlıyor. Aynı zamanda turşu kurarken seçtiğiniz malzemelerin taze olması gerekiyor. Turşunuzu uzun süre saklayabilmeniz için kullandığınız tuz, sirke ve su miktarı da oldukça önemli. Turşu kurarken kaya tuzu kullanır ve içerisine limon ya da defne yaprağı gibi aroma verici malzemeler eklerseniz daha uzun süre saklayabilirsiniz. Ayrıca içine koyacağınız elma ve nohut da turşularınızı sağlıklı bir şekilde saklayabilmenizi sağlıyor. Tüm bu malzemeleri ekleyerek oluşabilecek küf ve bakteri gibi sorunları önleyebilirsiniz. Sakladığınız kabın ağzını çok sıkı bir şekilde kapatmanız ve kapları sterilize etmeniz turşuların muhafaza edilme süresini uzatıyor. Kaplara kapak vakumlama yaparak havasını alabilirsiniz. Kavanozları ters çevirerek saklayın ve doğrudan gün ışığına maruz bırakmayın. Aynı zamanda sıcak ve nemin olmadığı serin yerlerde muhafaza edilmesi de son derece önemli. Bu nedenle turşularınız için en güvenli yer buzdolabı.

Turşu nelerle iyi gider?

Turşu, ağızda bıraktığı lezzetiyle birçok yemeğin yanında sıklıkla tercih edilen bir besin kaynağı. Özellikle kuru fasulye ve nohut gibi kuru baklagilleri yerken yanında turşu servis edebilirsiniz. Ayrıca turşu mercimek ve tarhana gibi birçok çorba çeşidiyle de iyi gidiyor. Tantuni, et döner ve tavuk dönerin yanında da sıklıkla yeniyor. Özellikle en çok tercih edilen mezelerden olan rus salatasının olmazsa olmaz malzemesi turşu, aynı zamanda kumru ve kumpirin içine de oldukça yakışıyor.