Pazı Kavurması

Ispanağa benzeyen bir sebze olan pazı, kış ayları geldiğinde pazar tezgâhlarındaki yerini alıyor. Hem yemeği hem salatası hem de sarması yapılabilirken, isteğe göre pişirilerek ya da çiğ olarak yenilebiliyor. Pek çok farklı şekilde kullanılabilen pazı, sağlık dostu olup uzmanlar tarafından sık sık tüketilmesi öneriliyor.

Pazının faydaları nelerdir? 

Faydaları saymakla bitmeyen pazı, iyi bir K ve C vitamini kaynağı olup vücutta meydana gelen demir eksikliğini doğal yollar ile önlemek için en iyi seçeneklerden. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin sıklıkla mevsiminde yemesi gereken bu sebze, hastalıklara karşı vücudu koruyarak direncini arttırıyor ve daha enerjik hissetmeye yardımcı oluyor. Alzheimer hastalığı ile savaşan pazı, aynı zamanda beyin dostu. Sindirimi son derece kolay olduğundan mide rahatsızlıklarına da iyi geliyor ve hazımsızlığı önlüyor. Kan basıncını, kan şekerini dengeleyen pazı, aynı zamanda öksürüğü kesiyor ve idrar sökücü özelliği ile biliniyor.

Günümüzde pek çok kişinin rahatsızlıkları arasında yer alan şeker hastalığı, sağlıklı beslenme ve düzenli spor gerektiriyor. Tükettiği besinlere oldukça dikkat etmesi gereken diyabet hastaları, doktor onayından sonra pazıyı gönül rahatlığı ile yiyebiliyor. Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan lif ve siringik asitlerini içeriğinde bulunduran pazı, şeker hastalığına karşı savunma sistemi geliştiriyor. Diyabet riskiniz varsa ya da şeker hastasıysanız sık sık pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri tüketmeye özen göstermelisiniz. 

İçeriğinde yüksek miktarda K vitamini, kalsiyum ve magnezyum olan pazı, kemik sağlığı için önemli bir yere sahip. Kemikleri korumak ile kalmayıp aynı zamanda büyümesine ve gelişimine yardımcı olan pazı, dişlerin güçlenmesinde de önemli bir rol oynuyor. Özellikle gelişim çağındaki çocukların tüketmesinde fayda görülüyor. 

Antioksidan özelliği olan pazı, kanser hastalıklarına karşı koruyucu görevi görüyor. Özellikle kolon kanserinin oluşumunu önlemeye yardımcı olan bu sebze sofralardan eksik edilmemeli. 

Hemoroid gibi günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen bir hastalık için mükemmel bir seçenek olan pazıyı haşlayarak lapa haline getirebilir ve basur  üzerine koyarak fayda görebilirsiniz. Ayrıca pazının vücuttaki diğer deri hastalıkları ve şişlikler üzerinde de olumlu etkileri var. 

Zengin bir beta karoten kaynağı olan pazıyı göz sağlığını korumak için tercih edebilirsiniz. Gece körlüğü ve Glokom gibi göz rahatsızlıkları olan kişilerin tüketmesi öneriliyor. 

Saç sağlığı üzerinde de önemli bir etkiye sahip olan pazı içeriğinde biyotin olması sayesinde günlük saç bakımını sağlıyor ve saçlara doğal parlaklığını yeniden kazandırıyor. Ayrıca A ve C vitaminleri açısından da son derece zengin olan pazı, saç köklerinin güçlenmesine yardımcı olarak günümüzün en büyük saç sorunlarından olan dökülmeyi engelliyor. Pazıyı bal ile karıştırarak başınızda dökülmelerin yoğun olduğu kısımlara uygulayabilir ve saçların yeniden çıkmasını sağlayabilirsiniz. 

Pazının tarihçesi 

Yabancı ıspanak ya da yaban pancarı olarak bilinen pazı, günümüzde özellikle de kış mevsimlerinde sık sık tüketilen yeşil yapraklı sebzeler arasında yer alıyor. Ispanakgiller familyasından olan pazı, çok iri yapraklı ve saplı bir bitki olup kökü hariç tüm kısımları tüketilebiliyor. Kırlarda kendiliğinden yetişen bu bitki, bahçelerde de yetiştirilebiliyor. 

Pazı nasıl yetiştirilir? 

Uzmanlar tarafından genellikle ilkbahar, sonbahar ya da yaz aylarında dikilmesi uygun görülen pazının, ekim derinliğinin 1-2  cm olması çok önemli. Pazı tohumlarının çimlendirme yüzdesini arttırmak için ekilmeden bir gün önce suyun içerisinde ya da bir bezde bekletilmesinde fayda görülüyor. Toprak ısısının 10-20 derece arasında olması, bitkinin daha kolay çimlenmesine yardımcı oluyor. Tohumların tahmini çimlenme süresi genel olarak 10 ile 15 gün arasında değişim gösteriyor. Çimlenme sağlandıktan sonra pazılar asıl ekim alanı olan bahçelere ekilebiliyor. 

Pazı hangi mevsimde yenir? 

Genel olarak yazın ekimi yapılan pazı, ocak ve şubat aylarında yetişiyor. Kış mevsiminde tüketeceğiniz pazının doğal ve mevsime uygun olduğuna emin olabilirsiniz. 

Pazı seçerken nelere dikkat edilmeli? 

Kış aylarında pazar tezgâhında gördüğünüz pazının iyi olup olmadığını anlamak için ilk olarak yapraklarına bakmalısınız. Yaprakların koyu renkli ve diri olmasına dikkat ederek bu sebzeyi satın almalısınız. Eğer elinize aldığınızda yapraklar çok sert, solgun ve rengini kaybetmişse o ürünü tercih etmemelisiniz. 

Pazı nasıl saklanır? 

Pazıyı çok seviyorsanız ve yılın her ayında sağlıklı bir şekilde tüketmek istiyorsanız, bu sebzeyi derin dondurucunuzda saklayabilirsiniz. Eğer sarma sarmak için pazıları saklamak istiyorsanız öncelikle pazıları sirkeli suda bekleterek içerisinde bulunan toprakları temizlemelisiniz. Daha sonra yaprakları haşlayabilir ve soğutarak buzdolabı poşetlerinde dondurucunuzda muhafaza edebilirsiniz. Pişirmeden saklamak istiyorsanız, yine sirkeli suda bekletebilir ve kurutarak buzdolabı poşetlerine yerleştirip dondurucuya koyabilirsiniz. 

Pazı nasıl pişirilir? 

Karadeniz başta olmak üzere Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişen pazının, sarması sıklıkla yapılan tariflerden. Kış mevsimlerinde taze taze dalından koparılan bu sebzenin sarma tarifini aşağıda bulabilirsiniz. 

Pazı sarması tarifi

Malzemeler 

2 demet pazı
3-4 adet orta boy soğan
1,5 çay bardağı kadar sıvı yağ
1-1,5 yemek kaşığı salça
1 su bardağı pilavlık bulgur
Yarım su bardağı pirinç
Yarım demetten az maydanoz
Tuz, karabiber, pul biber, nane

Yapılışı

Öncelikle pazı yapraklarını kaynar suda sarılabilecek yumuşaklığa gelene kadar kaynatın. Daha sonra bunları soğumaya bırakarak iç malzemelerini hazırlayın. Pirinç ve bulguru yıkayarak üzerine ince ince doğranmış soğan ve maydanozu ekleyin. En son sıvı yağ, baharatları ve salçayı ekleyerek iyice karıştırın. Hazırladığınız iç malzemeyi yaprakların arasında istediğiniz kalınlığa göre koyarak sarabilirsiniz. Sarma işlemi bittikten sonra üzerine 2 su bardağı su ekleyerek kısık ateşte pişmeye bırakın. Suyunu çektikten sonra iç harcın pişip pişmediğini kontrol edin ve eğer pişmemişse biraz daha su ekleyerek yumuşaması için ateşe tekrar koyun. Piştikten sonra yoğurt eşliğinde servis edebilirsiniz.

Pazı nelerle iyi gider? 

Akşam yemeği için iyi bir seçenek olan pazı sarmasının yanına tavuk ya da bir et yemeği yapabilirsiniz. Ayrıca cacık ya da yoğurtlu mezeler de pazı sarması ile mükemmel bir uyum yakalıyor. Dilerseniz yoğurdu sade olarak da sarmanın yanında servis edebilirsiniz. Pazı sarmasının yanı sıra pazının çorbasını da yapabilir ve tüm yemek çeşitleri ile misafirlerinize sunabilirsiniz. 

Pazı yerine ne kullanılabilir?

Yeşil yapraklı bitkilerden olan pazı, zengin içeriği ile sağlık dostu olup uzmanlar tarafından sık sık tüketilmesi öneriliyor. Pazı yiyemeyen kişiler, bu sebzeden alacakları vitaminleri ve diğer faydaları ıspanak yiyerek de sağlayabiliyor. Ispanak da pazı gibi içerisinde bulunan sodyum, potasyum, magnezyum, demir, kalsiyum, antioksidanlar, K vitamini ve C vitamini sayesinde kalp  hastalıklarına, sinir sistemine, mide rahatsızlıklarına, kemiklere, beyne, kanser hastalıklarına ve göz hastalıklarına olumlu yönde etkiler sağlıyor. İsteğe göre ıspanağın hem yemeğini hem mezesini hem de çorbasını yaparak tüketebilirsiniz. Ispanağı ayrıca böreklerin içerisinde de tüketerek bu besinden almanız gerekenleri alabilirsiniz.