Taze Bezelye (Pişmiş)

Pişmiş taze bezelyenin 100 gramında 84 kalori bulunmaktadır. Pişmiş taze bezelyenin 1 porsiyonu ( 150 gr) 126 kaloridir. Tepeleme 1 çorba kaşığı ( 25 gr) pişmiş taze bezelye 21 kaloridir. Pişmiş taze bezelyenin 100 gramı 15.63 gram karbonhidrat, 5.36 gram protein, 0.22 gram yağ, 5.5 gram lif içermektedir.

Zengin bir protein kaynağı olmasıyla öne çıkan bezelye, vejetaryen ve vegan beslenenler başta olmak üzere herkes için oldukça önemli bir besin. Baklagiller familyasından olan bezelyenin ağırlıklı olarak yeşil taneleri tüketiliyor. Bu taneler sadece protein değil, pek çok vitamin ve mineral de içeriyor. 100 gram taze bezelyede 12.59 gram karbonhidrat, 0.49 gram yağ, 84 kalori, 6.71 gram protein, 5.29 gram lif, 27 miligram kalsiyum, 74 miligram A vitamini, 1.78 miligram demir, 15.64 miligram C vitamini, 2 miligram sodyum ve 259 miligram potasyum var. Lif açısından zengin olan bezelye, sağlıklı beslenme içerisinde özel bir yere sahip.

Bezelyenin faydaları nelerdir? 

Bezelyenin faydaları saymakla bitmiyor. Öncelikle bağışıklık sistemini güçlendiren bir besin olmasıyla biliniyor. İçerdiği vitamin, mineral ve kaliteli antioksidanlar vücudu pek çok hastalığa karşı koruyor. Bezelye, diyet yapanlar için de eşsiz bir yiyecek. Düşük kalorili olmasının yanı sıra lif açısından son derece zengin olan besin, kişiyi tok tuttuğu gibi kan şekerini de düzenliyor. İçindeki polifenol adlı madde sayesinde başta mide kanseri olmak üzere pek çok kanser türüne karşı koruyucu olan bu besin, hücre yaşlanmasını önlemesiyle yaşlanmayı da geciktiriyor. İçindeki antioksidanlar sayesinde cilt sağlığı açısından tüketimi gerekli diyebiliriz.  Bu besin ile hücreler daha hızlı yenileniyor, cilt hasarlarının önlenmesine yardımcı oluyor. Bezelye tüketmek cildin daha taze, sağlıklı ve canlı görünmesini sağladığı gibi bezelye içerikli maskeler bu amaçla cilde harici olarak da uygulanabiliyor. Özellikle içindeki kateşin, alfa karoten ve epakatesi karotenoid gibi antioksidanlar cilt yaşlanmasına karşı oldukça etkili.

K vitamini yönünden de zengin olmasıyla Alzheimer hastalığına karşı oldukça güçlü koruyucu etkiler gösteriyor. Hamile beslenmesinde de bu sebzenin özel bir yeri var. Folik asit bakımından zengin olan bezelye, içerdiği folat ve B vitaminiyle de hamile beslenmesinde mutlaka yer alması gerekiyor. Lif açısından zengin bir besin kaynağı olan bu baklagil türü kabızlık ya da hazımsızlık gibi sorunların ortadan kalkmasına katkıda bulunuyor. Sık bezelye tüketenler mide ve bağırsak sorunlarıyla daha az karşılaşıyorlar. Metabolizmayı hızlandırması sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışmasını sağlıyor. İçerdiği A vitamini ve anitoksidanlarla göz sağlığı açısından da oldukça önemli. Düzenli bezelye tüketenlerin görme fonksiyonlarının çok daha güçlü olduğu belirtiliyor.

Tüm bu faydalarının yanı sıra bezelye saçlar için de fayda sağlıyor, kalp ve kemikleri güçlendiriyor, enerji veriyor, radyasyona karşı etki gösteriyor ve kolesterolü dengeliyor.

Bezelyenin tarihçesi

Literatürde "Pisum sativum" olarak geçen bezelye, ayrı taç yapraklı iki çenekli baklagiller familyasından geliyor. Ana vatanı Avrupa ve Batı Asya olan bitkinin ilk çağlarda Orta Avrupa ve Kuzey Avrupa'da yetiştirildiği biliniyor. Ardından İngiltere'ye yayılan bitki, bugün dünyanın hemen hemen her yerinde yetiştirilen bir bitki haline geliyor. Türkiye'de de bol miktarda yetiştirilen bezelyenin sırık bezelyesi, sultani bezelye ve araka bezelyesi gibi türleri var.

Bezelye nasıl yetiştirilir? 

Bezelye yetiştirmek için bezelyenin kurutulmuş taneleri kullanılıyor. Bezelye tohumları eğer hasat ilkbaharda yapılacaksa ekim, kasım ya da aralık aylarında, yazın yapılacaksa da ilkbahar aylarında toprağa ekiliyor. Bezelyenin kuru ve sıcak bir toprağa ekilmesi gerekiyor, aksi halde büyümesi çok yavaş gerçekleşiyor. Bol ürün alabilmek adına güneş alan bir yere ekmek ve ihtiyaç varsa toprağı gübrelemek bitkinin sağlıklı büyümesi açısından önemli püf noktaları. Ortalama iki hafta içinde çimlenmeye başlayan bezelyenin sık sık çapalanması gerekiyor. Çiçek açana kadar düzenli şekilde sulanan bitki, çiçek açtıktan sonra yağmurlama şeklinde sulanmalı. Bezelye taneleri fazla büyümeden sabah saatlerinde toplanmalı, aynı toprakta üst üste bezelye yetiştirilmemeli.

Bezelye hangi mevsimde yenir?

Her sebze gibi bezelyenin de zamanında tüketilmesi oldukça önemli. Bezelye ilkbaharda ekildiyse haziran ve temmuz aylarında gönül rahatlığıyla tüketiliyor. Kışın ekilen bezelyeleri ise nisan - mayıs aylarında satın almak mümkün hale geliyor. Kışın bezelye tüketmek istiyorsanız yazın aldığınız bezelyeleri konserve şeklinde hazırlayarak buzluğunuzda saklayabilirsiniz. Bunun için bezelyeleri ayıklamanız ve taneleri haşlayarak sıcak suyla birlikte temiz kavanozlara koymanız gerekiyor.

Bezelye seçerken nelere dikkat edilmeli?

Taze bezelye satın almak istiyorsanız bazı püf noktalarına dikkat etmeniz gerekiyor. Bunun için öncelikle bezelyenin rengine ve canlılığına bakmalısınız. Tazeliğin birinci kuralı sebzenin canlı bir yeşil renkte ve parlaklıkta olması diyebiliriz. Bir diğer kriter ise boyutuyla ilgili. İri taneli bezelyeler daha sert ve lezzetsiz olacağından daha ufak taneli bezelyeleri seçmeniz gerekiyor. Bezelyenin en taze hali nisan ve mayıs aylarında satın alınabiliyor. Yazın satılan bezelyelerin ilk çıkanlara oranla biraz daha iri olma ihtimali ise yüksek.

Bezelye nasıl saklanır? 

Bezelye derin dondurucuda uzun süre saklayarak tüketebileceğiniz bir besin. Bunun için haşlayarak saklama yöntemini tercih edebilirsiniz. Öncelikle ayıkladığınız bezelyeleri kısa bir süre haşladıktan sonra soğuk suya alarak şoklama işlemi yapmalısınız. Ardından havasını aldığınız kilitli poşetlere koymalısınız. Bu şekilde buzlukta bir yıl kadar saklayabilirsiniz. Taze bezelyeyi buzdolabında uzun süre bozulmadan saklamak için ise ayıklanmamış bezelyeleri kilitli poşete koyarak sebzelik kısmında tutmanız yeterli.

Bezelye nasıl pişirilir? 

Bezelye ile pek çok farklı yemek yapılabiliyor. Bu tariflerden ilk akla gelen ise bezelye yemeği. Etli ya da etsiz olarak tercih edilebilen bu yemekte öncelikle soğan yağda iyice kavruluyor. Ardından salça, patates, havuç ve bezelye ekleniyor. Kıymalı da yapılabilen bu yemek son derece besleyici, doyurucu ve düşük kalorili olmasıyla sevilen bir tarif. Bezelye bazı yörelerde salçasız haliyle de tüketiliyor. Oldukça kısa sürede ve kolay pişen bir yemek olduğunu biliyoruz. Yemek dışında garnitür olarak da tüketilen bu baklagil, pilav, çorba, salata ve börek içlerinde de oldukça sık kullanılıyor. Taze bezelye ayıklandıktan hemen sonra, henüz taze iken pişirilmeli. Aksi halde hızla sertleşerek lezzetini yitirebiliyor. Yeşil sebzeler pişerken canlı renklerini yitiriyor. Bunu önlemek adına yemeğin suyuna karbonat ya da sirke katabilirsiniz. Bu, bezelye yemeğinizin daha canlı bir renge sahip olmasını sağlıyor.

Bezelye nelerle iyi gider?

Bezelye hem yemeklerde hem de garnitür olarak sık tüketilen bir besin. Tavuk ve et yemeklerinin yanında servis edilebildiği gibi, pilav ve böreklere de lezzet katıyor. Bezelye çorba olarak tüketilebiliyor ya da salatalara konabiliyor. Taze bezelyenin kurutulmasıyla elde edilen kuru bezelyenin öğütülmesinden bezelye unu elde ediliyor. Bezelye unu et tüketmeyenler, çocuklar ve sağlığına dikkat edenler için önemli bir protein kaynağı. Bezelyeyi bulgur ya da pirinç pilavına ekleyebilir, yapacağınız et yemekleriyle servis edebilir ya da rus salatası başta olmak üzere farklı salata çeşitlerine lezzet vermesi adına kullanabilirsiniz.

Bezelye yerine ne kullanılabilir?

Baklagiller arasında özel bir yere sahip olan bezelye, zengin protein, mineral ve vitamin içeriğiyle en sık tüketilen baklagil çeşitlerinden biri. Özellikle C vitamini yönünden diğer baklagillerden daha zengin bir içeriğe sahip olan besin, bakla ve fasulye gibi besinlerle benzerlik gösteriyor. Tıpkı onlar gibi kabuk içerisinde taneli bir yapıya sahip olan bezelye, tırmanıcı bir bitki. Protein almak ve sağlıklı beslenmek adına bezelye yerine diğer baklagil türlerini de tercih edebilirsiniz.