Kabızlık için beslenme önerileri
Kabızlıktan kurtulmanın yolları nelerdir?
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin daha az sıklaşması ve dışkının geçmesi zorlaşması durumunda ortaya çıkar. Çoğunlukla diyet veya rutindeki değişikliklerden veya yetersiz lif alımından kaynaklanır. Şiddetli ağrı, dışkıda kan veya üç haftadan uzun süren kabızlık varsa bir hekime başvurulmalıdır.
Toplumda en yaygın görülen bir sindirim sorunu olmasına rağmen, tedavisi genellikle ertelenir ve hayat kalitesini gerçekten etkileyen bir hal alabilir. Kronik kabızlık tedavisinde öncelikle altta yatan nedenler araştırılmalıdır.
Tuvalete çıkma alışkanlığı kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bazı kişilerin günde 2 kez dışkıya çıkması normal kabul edilirken bazı kişilerin de haftada 3-4 kez çıkması normal görülmektedir. Kabızlık ‘haftada 3’ten daha az dışkılama veya dışkılamada zorluk’ olarak tanımlanmaktadır. Aşırı ıkınma, acıtacak derecede sert gaita çıkarma ve tam boşalamama hissi görülmektedir.
Kabızlık Nedenleri:
- Sistemik/ Nörojenik/Metabolik
- Kullanılan bazı tedavi yönteminin yan etkileri
- Hipotroidizm, üremi, hiperkalsemi gibi metabolik ve endokrin
- bozukluklar
- Fiziksel aktivite azlığı
- Kötü defekasyon alışkanlığı
- İnce/kalın bağırsak hastalıkları: bağırsak tembelliği, tıkanıklar vb.
- Spastik kolon
- Sistemik nöromusküler hastalıklar
- Posadan fakir diyet tüketimi
- Gebelik
- Gastrointestinal
- Kanser
- Mide hastalıkları
- Kalın bağırsakta vasküler hastalıklar
- Hemoroid, anal yaralar
- Antiasitlerin yanlış kullanımı
Komplikasyonlar
- Rektumunuzdaki şişmiş, iltihaplı damarlar (hemoroit).
- Sertleşmiş dışkıdan geçmeye çalışan anüsünüzün iç yüzeyindeki yırtıklar (anal fissür).
- Sıkışan ve enfekte olan dışkıdan bazen kolon duvarından çıkan keselerde oluşan enfeksiyon (divertikülit)
- Rektumda ve anüste çok fazla dışkı birikmesi (dışkı sıkışması).
- Bağırsaklarınızı hareket ettirmek için zorlamadan pelvik taban kaslarınızdaki hasar. Bu kaslar mesanenizi kontrol etmeye yardımcı olur. Çok uzun bir süre boyunca çok fazla ıkınma, idrarın mesaneden sızmasına neden olabilir (idrar kaçırma).
KABIZLIK İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ
Kabızlık Nasıl Önlenir?
- Öğünlerinizi atlamayın. Düzenli yemek yemek bağırsak hareketlerinin de düzenli çalışmasını sağlamaktadır.
- Kuru baklagiller, sebze, meyve, tam tahıllar ve kepek, yulaf gibi diyetinize yüksek lifli gıdalar ve yoğurt, kefir gibi doğal probiyotik kaynaklarını ekleyin.
- Kuru kayısı, kuru incir, kuru erik, armut, keten tohumu gibi besinleri günde 1-2 porsiyon olacak şekilde beslenmenize ekleyin.
- Rezene, yeşil çay, papatya ve anason çayı için. Bu dört çayı uygun miktarlarda demleyerek günde 1-2 fincan içmeye çalışın, sindirimi hızlandırır, kabızlıkla oluşan şişkinliğe faydalıdır.
- İşlenmiş gıdalar, paketli gıdalar, hamur işleri, beyaz ekmek ve unlu mamüller gibi düşük miktarda lif içeren besinleri tüketmeyin.
- Günde en az 2 litre su için ayrıca çay, kahve tüketimi kadar ilave su tüketin. Siyah çay ve kahve tüketimini günde toplamda 4 fincan olacak şekilde sınırlandırın.
- Mümkün olduğunca aktif kalın, düzenli egzersiz ve yürüyüş yapın.
- Duygu durumuna bağlı mide ve bağırsaklar etkilenebilmektedir bu nedenle stresten uzak kalıp, stresinizi yönetmeye çalışın,
- Tuvalet yapma hissi geldiğinde tuvalet ihtiyacını gidermeyip ertelemek refleks olarak bağırsak hareketlerini tersine çevirir, bu nedenle ertelenmeden tuvalete gidilmelidir, özellikle bir yemekten sonra olacak şekilde bir rutin haline getirin.
- Tuvalete çıkma hissi yoksa bile her gün aynı saatlerde tuvalete gidip 10 ile 15 dakika oturmak dışkılama düzenini sağlamak için faydalı olacaktır.
