Patlıcan, domates ve patates gibi biber de Solanaceae bitki familyasına ait ve tür adı Capsicum annuum olarak geçen bir bitki. Sadece tatlı biberler değil, kırmızı biber, acı biber, jalapeno biberi ve diğerleri de dahil olmak üzere birçok farklı biber türü Capsicum annuum adıyla anılıyor.
Düşük kalorili olan biber hem lezzeti hem de sağlığa önemli katkılarıyla bilinen bitkilerden biri. Eşsiz bir antioksidan kaynağı olan biberin sahip olduğu renk de sağladığı faydalar konusunda belirleyici bir role sahip. Örneğin en çok tüketilen biber türlerinden biri olan taze yeşil biber sararıp turuncu ve kırmızıya dönme şansı verilmeden hasat ediliyor. Yeşil biberlere kıyasla kırmızı biberde neredeyse 11 kat daha fazla beta-karoten ve 1,5 kat daha fazla C vitamini bulunuyor. Antioksidan bakımından en zengin sebzelerden biri olan taze biber yüksek oranda flavonoid (apigenin, hesperidin, isoscoparin, kaemferol, apigenin), karotenoid (alfa-karoten, antheraxanthin, beta karoten, kapsantin, kapsorubin) ve hidroksisinamik asit türevi (ferulik asit, klorojenik asit, sinamik asit, kumarik asit) içeriyor. Acı biber türlerinde etken madde olarak keskin bir karaktere sahip bir alkaloid bileşiği olan kapsaisin bulunuyor. Kapsaisin anti bakteriyel, anti kanserojen, analjezik ve anti-diyabetik özelliklere sahip olmasının yanında, ayrıca obez bireylerde LDL kolesterol seviyelerini düşürdüğünün kanıtlandığı biliniyor. Öte yandan taze kırmızı ve yeşil biber zengin bir C, A, B1 ve B6 vitamini kaynağı. Ayrıca potasyum, molibden, manganez, fosfor, magnezyum ve yüksek miktarda lif içeriyor. Güçlü ve suda çözünen bir antioksidan olan C vitamininin düzenli olarak tüketilmesi bağışıklığı güçlendirmeye ve vücuttaki zararlı, serbest radikalleri temizlemeye yardımcı oluyor. Aynı zamanda insan vücudundaki kolajen sentezi için temel ihtiyaç olan C vitamini, bu sayede kan damarlarının, cildin, organların ve kemiklerin bütünlüğünü korumaya yardımcı oluyor.
Kuzey, Orta ve Güney Amerika ile Karayipler'e özgü olan biber bu bölgelerin mutfağında asırlardır baharat malzemesi olarak kullanılıyor. İlk olarak M.Ö. 7000’li yıllarda üretildiği bilinen biber 16. ve 17. yüzyıllarda İspanyol ve Portekizli kaşifler tarafından dünyanın geri kalanına tanıtılıyor ve günümüzde dünyanın pek çok yerinde önemli bir ticari ürün olarak mutfaklarda yerini alıyor. Biberin ülkemize gelişi 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanıyor. Farklı bölgelerle yapılan ticaretlerle Türk mutfağına giren biber günümüzde Ege bölgesi başta olmak üzere, Marmara, Güney Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yetiştiriliyor. Küresel biber üretiminde en üst sıralarda Çin, Meksika, Türkiye, Endonezya ve İspanya yer alıyor.
Merkezinde beyaz plasentaya yapışan çok sayıda minik, beyaz veya krem renkli, dairesel ve yassı tohumlara sahip olan biber farklı boyut ve renklerde üretiliyor. Bazıları tatlı, bazıları oldukça acı olabilen biberlerin ekimi ilkbaharda yapılırken hasadı tüketim amacına göre değişiklik gösteriyor. Biber yeşil renkteyken, tam olgunluğa eriştiğinde veya kuruduğunda hasat edilebiliyor. Biber türlerinin çoğu yeşil renkte büyümeye başlıyor ve olgunlaşma sürecinde renk değişimlerine uğruyor. Bu renk değişimleri sarı, turuncu, kırmızı, mor ve lila ve hatta siyaha kadar gerçekleşebiliyor. Renkli biberler genellikle renk gelişimi için ekstra büyüme zamanı gerektiğinden yeşil muadillerine göre daha pahalı oluyor. Bununla birlikte bazı biber çeşitlerinin olgunlaşma sürecinde de yeşil kalabildiği ve bazı çeşitlerin de gelişim sürecinin çok erken döneminde renk değişimlerinden etkilendiği görülebiliyor.
Taze, dondurulmuş, kurutulmuş, konserve veya baharat formunda tüketilebilen biber salatadan makarnaya her yiyeceğe eklenebiliyor. Mevsimi mayıs ve ekim ayları olsa da biberleri yılın her döneminde tezgahlarda bulabilirsiniz.
Biber seçerken canlı renklere sahip, diri ve lekesiz olanları tercih etmelisiniz. Biberlerin saplarının yeşil ve taze görünümlü olmasına dikkat edin. Biberler büyüklüklerine göre ağır (kalın, iyi şekillendirilmiş ve iyi nemlendirilmiş) ve yeterince sert olmalı. Yaralanmalar dahil çürüme belirtileri olan biberlerden kaçınmalısınız. Birçok sebze için olgunluğa erişmiş olması yeterliyken bu kriter biberde pek geçerli değil. Biberlerin olgunlaşmanın farklı aşamalarında farklı renk tonlarını alabildiğini unutmayın.
Bol miktarda C vitamini, B6 vitamini ve karotenoid içeren biber sıcağa karşı oldukça duyarlı bir besin. Yıkanmamış taze biberleri buzdolabının sebze bölmesinde yaklaşık 7 ila 10 gün saklayabilirsiniz. Biberlerin nemlerini korumak için sebze bölmesine nemli bir bez veya kağıt havlu ekleyebilirsiniz. Biberleri buzdolabında saklamadan önce saplarını kesmemeye dikkat edin.
Tatlı biberleri haşlamadan da dondurabilirsiniz. Hem besin içeriklerini hem de lezzetini korumak ve hava temasını önlemek için biberleri bütün olarak dondurmak daha iyi.
Renk değiştirme sürecindeki biberleri satın aldıysanız buzdolabına koymak yerine oda sıcaklığında bir veya iki gün bekletebilirsiniz. Yaklaşık yirmi derecelik bir oda sıcaklığında biberlerin renk değişimi daha hızlı ilerleyebiliyor.
Biberleri kesmeden önce soğuk su ile yıkayın. Sapını kesmek için bir soyma bıçağı kullanın ve yavaşça çıkarın. Biberler çeşitli şekil ve boyutlarda kesilebiliyor. Kolayca kesmek ve parçalamak için önce biberleri yarıya kadar ikiye bölün, çekirdeği ve tohumları temizleyin. Sonra istenen boyut ve şekilde keserek damak tadınıza göre buharda, sote ya da kızartma tekniklerinden birini kullanarak pişirin. Biberin beyaz iç kabuğu lezzet nedeniyle genellikle çıkarılıyor, ancak bu bölüm aslında flavonoidler bakımından zengin olduğundan yenilmesi oldukça faydalı.
Pratik sunum önerileri olarak ton balığı ya da tavuk salatasına ince kıyılmış biber ekleyebilir, sağlıklı bir tavuk veya deniz ürünlü sote yemeğinde biber ve soğan tercih edebilir, çorbada tavuk ya da et suyunda pişmiş soğan, kabak ve kırmızı biberleri püre haline getirebilir veya farklı renkteki biberleri bir arada kullanarak lezzetli ve göz alıcı bir biber salatası hazırlayabilirsiniz.
Mevsiminde tüketilen biber domates, patlıcan, kabak gibi tüm yaz sebzeleriyle ve maydanoz, roka, dereotu gibi yeşilliklerle lezzetli bir uyum sağlıyor. Ayrıca yoğurt, krema ve peynir gibi süt ürünleriyle beraber de farklı lezzetler yakalayabilirsiniz.
Yüksek miktarda C ve A vitamini içeren biber yerine C vitamini deposu olan yeşil yapraklı sebzeleri ya da A vitamini bakımından zengin domates, salatalık, kabak ve ıspanak gibi sebzeleri tercih edebilirsiniz.
E-bülten grubumuza hoş geldiniz :)