TSH yüksekliğinde beslenme

El ve ayaklarınızda uyuşma, kabızlık, açıklanamayan kilo alımı gibi belirtileriniz varsa TSH seviyeleriniz yüksek olabilir, peki nedir bu TSH? Neden yükselir?

TSH yani tiroid stimüle edici hormon; adından da anlaşıldığı gibi tiroid uyarımından sorumlu bir hormondur.Tiroid boğazda bulunan kelebek şeklinde bir bezdir. Metabolizma, kalp atış hızı ve vücut ısısı gibi birçok vücut fonksiyonunu düzenlemeye yardımcı olan hormonlar üretir. 

Yüksek TSH seviyeleri ne demektir?

Eğer TSH seviyeleriniz yüksek seyrederse bu tiroidinizin yeterince tiroid hormonu üretemediğini gösterir. Bu durum hipotiroidizm veya az aktif tiroid olarak isimlendirilir. Hashimoto hastalığı da dahil olmak üzere bir dizi durum hipotiroidizme neden olabilir.

Tiroid hormonu TSH salınımını baskıladığından çok az tiroid hormonu hipofizinizin aşırı TSH üretmesine neden olabilir. Nadiren, TSH salgılayan hipofiz adenomu gibi hipofiz bezinizle ilgili sorunlar veya nadir görülen genetik durumlar, normalden yüksek TSH ve tiroid hormonu düzeylerine neden olabilir.

Yüksek TSH seviyelerinin belirtileri nelerdir?

Yüksek TSH genellikle hipotiroidizmin bir belirtisidir. Hipotiroidizmin diğer belirtileri şunlardır:

●Tükenmişlik

●Ellerinizde uyuşma, karıncalanma

●Kabızlık

●Açıklanamayan kilo kaybı

●Depresyon

●Soğuğa karşı tahammülsüzlük

●Cinsiyete olan ilginin azalması

●Sık ve ağır adet dönemleri

Eğer siz de yukarıdakilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız ihmal etmeden bir doktora başvurmanızda fayda var, unutmayın hipotiroidizm tedavi edilebilir bir hastalıktır.

TSH seviyeleri kaç olmalıdır?

Tiroid uyarıcı hormon (TSH) testi, kişinin tiroidinin ne kadar iyi çalıştığını göstermek için kandaki TSH miktarını ölçer. Normal seviyeler tipik olarak litre başına 0,4 ila 4,0 milibirimdir (mU/L).

Doktorlar, hipotiroidizm ve hipertiroidizm gibi tiroid bozukluklarını teşhis etmek için TSH testi sonuçlarını kullanabilirler.

Diyet TSH yüksekliğinde etkili midir?

Diyet TSH yüksekliğinin neden olduğu hipotiroidizm üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Selenyum ve çinko gibi bazı besinler tiroid fonksiyonunu iyileştirebilir, aksine dikkat edilmediğinde bazı besin grupları ise hipotiroidizm tedavilerini kötüleştirebilir.

Başlangıç ​​olarak aşağıdaki bilgileri bilmek size yardımcı olabilir:

●İyot, selenyum ve çinko gibi belirli besinleri içeren gıdalar, sağlıklı tiroid fonksiyonunun korunmasına yardımcı olabilir.

●Bazı gıdalar tiroid fonksiyonunu olumsuz yönde etkileyebilir ve hipotiroidizm semptomlarını kötüleştirebilir.

●Bazı gıdalar ve takviyeler, vücudun tiroid replasman ilacını ne kadar iyi emdiğini etkileyebilir, bu nedenle bunları sınırlamak da yardımcı olabilir.

İyot içeren gıdalar

Vücudun tiroid hormonları üretebilmesi için iyota ihtiyacı vardır. Ancak vücut iyotu üretemediği için insanların besin yoluyla alması gerekir.

İyot açısından zengin gıdalar şunlardır:

●Peynir

●Süt

●İyotlu sofra tuzu

●Tuzlu su balığı

●Deniz yosunu

●Yumurta

İyotlu sofra tuzu iyotun en iyi kaynağı olarak kabul edilebilir, eğer siz de iyotlu tuz kullanıyorsanız iyot eksikliği yaşamanız çok da mümkün değildir. Aksi takdirde iyot eksikliği guatr olarak bilinen tiroid bezinin büyümesine neden olabilir.

Bununla birlikte çok fazla iyot tüketmekten kaçınmak çok önemlidir. Bu aslında hipotiroidizmi daha da kötüleştirebilir ve aynı zamanda vücutta aşırı tiroid hormonu bulunması anlamına gelen hipertiroidizme de yol açabilir.

Bu nedenle kişi diyetine doktorun önerdiği miktardan daha fazla iyot eklememelidir.

Selenyum içeren gıdalar

Selenyum, tiroid hormonlarının üretiminde rol oynayan ve antioksidan aktiviteye sahip bir mikro besindir. Tiroid dokusu doğal olarak selenyum içerir.

2017 yılında yapılan bir inceleme, vücuttaki selenyum seviyelerini korumanın tiroid hastalığını önlemeye yardımcı olduğu ve genel sağlığı iyileştirdiğini bulmuştur.

Selenyum açısından zengin gıdalar şunlardır:

●Brezilya fındığı

●Tuna

●Karides

●Biftek

●Hindi

●Tavuk

●Jambon

●Yumurta

●Yulaf ezmesi

●Esmer pirinç

Çinko içeren gıdalar

Çinko, özellikle düşük düzeyde tiroid hormonu olan kişilere fayda sağlayabilecek başka bir içeriktir.

Küçük ölçekli bir çalışma, tek başına veya selenyum takviyesi ile birlikte çinko takviyesinin hipotiroidizmli kadınlarda tiroid fonksiyonunu iyileştirdiğini göstermiştir.

Çinko açısından zengin gıdalar şunlardır:

●İstiridye

●Kırmızı et

●Güçlendirilmiş tahıllar

●Tavuk

●Baklagil

●Kabak çekirdeği

●Yoğurt

TSH yüksekliğinde kaçınılması gereken bileşikler ve nedenleri

Bazı besinler tiroid sağlığına müdahale edebilir. Bu besinler açısından zengin gıdalar yasak olmasa da, bu gıdaların alımını kısıtlamak kişinin hipotiroidizmi yönetmesine yardımcı olabilir.

Guatrojenler

Guatrojenler, kişinin büyük miktarlarda tüketmesi durumunda tiroid fonksiyonunu etkileyebilecek bileşiklerdir. Ancak düzenli miktarlarda brokoli ve Çin lahanası gibi guatrojen içeren sebzeler genel sağlığa faydalıdır ve tiroid fonksiyonuna müdahale etmez.

Ayrıca sebzeleri pişirmek çoğunlukla guatrojenik bileşikleri etkisiz hale getirir.

Guatrojen içeren gıdalar tipik olarak yeşil turpgillerden oluşan sebzelerdir:

●Karalahana

●Brüksel lahanası

●Brokoli

●Karnabahar

●Lahana

Soya

Bazı kanıtlarsoyanın vücudun tiroid hormonlarını üretme biçimine müdahale edebileceğini gösteriyor.

Bir vaka çalışmasında, 72 yaşındaki bir kadın, 6 ay boyunca düzenli olarak soya ağırlıklı sağlıklı bir içecek tükettikten sonra ciddi hipotiroidizm geliştirmiştir. Kişinin durumu, içeceği içmeyi bırakıp tiroid hormonu replasman ilacı almaya başladıktan sonra iyileşmiştir.

Ancak diğer araştırmalar soyanın tiroid düzeyleri üzerinde önemli bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Soyanın tiroid fonksiyonu üzerindeki etkilerini belirlemek daha fazla araştırmaya gerek duyulmaktadır.

Soya içeren gıdalar şunları içerir:

●Soya sütü

●Soya sosu

●Olgunlaşmamış soya fasulyesi

●Soya peyniri

●Miso

Gluten

Hipotiroidizmin bir nedeni olan Hashimoto hastalığı olan kişilerde çölyak hastalığına yakalanma olasılığı genel popülasyona göre daha yüksektir. Bunun nedeni, Hashimoto ve çölyakın her ikisinin de otoimmün bozukluk türleri olması ve bu bozukluklardan birine sahip bir kişinin bir başkasını geliştirme olasılığının daha yüksek olmasıdır.

Araştırma aynı zamanda gluteni diyetten çıkarmanın, çölyak hastalığı olmayan Hashimoto hastalarında tiroid fonksiyonunu iyileştirdiğini de öne sürmektedir.

Bu hastalık, buğday, arpa, yulaf ve çavdarda bulunan bir protein olan glutenin yutulması nedeniyle ince bağırsakta kronik inflamasyona ve hasara neden olur.

Çölyak hastalığının tedavisi glutensiz bir diyete geçmektir. Otoimmün ilişkili hipotiroidizmi olan kişiler, semptomlarının iyileşip iyileşmediğini görmek içinglutensiz beslenmeyi deneyebilirler.

İşlenmiş gıdalar

Aşırı işlenmiş gıdaların ve ilave şekerlerin alımını azaltmak semptomların iyileşmesine, kilo kontrolüne ve genel refahın artmasına yardımcı olabilir.

Yüksek miktarda ilave şeker içeren ultra işlenmiş yiyecek ve içeceklerin örnekleri şunlardır:

●Fast food

●Sosisli sandviç

●Çörekler

●Kekler

●Kurabiye

●Soda

Diğer diyet ipuçları

Vücudun tiroid ilacını tamamen emebilmesi için aç karnına almak önemlidir. Kahvaltıdan en az 30-60 dakika önce veya akşam yemeğinden en az 3-4 saat sonra alın.

Tiroid ilacını demir veya kalsiyum içeren yiyecekleri yedikten 4 saat sonra alın.

Ayrıca aşağıdaki ilaçlar ve takviyeler vücudun tiroid ilacının emilimini engelleyebilir:

●Antasitler veya asit azaltıcılar

●Süt ve kalsiyum takviyeleri

●Demir takviyeleri

●Kepek gevreği, lifli çubuklar ve lifli içecekler gibi yüksek lifli gıdalar

●İyot içeriği yüksek gıdalar

●Soya bazlı gıdalar

Hipotiroidizm yemek planı: 7 gün

Genel olarak hipotiroidizmi olan bir kişi için en iyi beslenme, bol miktarda meyve, sebze, doyurucu proteinler, sağlıklı yağlar ve orta miktarda sağlıklı karbonhidrat içerir.

Yine de her bireyin kendisini en iyi şekilde hissetmesine yardımcı olacak bir diyet denemesi ve geliştirmesi önemlidir.

Aşağıda, hipotiroidizmi olan ve her şeyi yiyen bir kişi için 1 haftalık örnek bir yemek planı bulabilirsiniz:

Pazartesi

Kahvaltı: Somonlu çırpılmış yumurta

Öğle yemeği: Izgara karidesli salata

Akşam Yemeği: Siyah fasulye ve sebze kızartması, esmer pirinçle birlikte

Salı

Kahvaltı: Yoğurt ve dilimlenmiş bademli meyve salatası

Öğle yemeği: Kabak çekirdeği ile doldurulmuş ızgara tavuk salatası

Akşam yemeği: Kavrulmuş sebzeli fırında somon

Çarşamba

Kahvaltı: Mantarlı ve kabaklı omlet

Öğle yemeği: Tam buğdaylı veya glutensiz ekmekli fasulye çorbası.

Akşam yemeği: Mısır ekmeği, biber ve soğanlı karidesli fajita

Perşembe

Kahvaltı: Çilek ve fındık ezmesinden oluşan proteinli smoothie

Öğle yemeği: Hindi kıyması, siyah fasulye, salsa, guacamole, peynir ve sebzelerden oluşan karnabaharlı pilav kasesi

Akşam yemeği: Kinoa ve brokoli ile kavrulmuş tavuk

Cuma

Kahvaltı: Avokado ve meyvelerle haşlanmış veya haşlanmış yumurta

Öğle yemeği: Tam buğday veya glutensiz kraker ile ton balıklı salata marul bardakları

Akşam yemeği: Fırında tatlı patatesli ızgara biftek ve yan salata

Cumartesi

Kahvaltı: Çilek ve badem ezmeli Hindistan cevizli yoğurt

Öğle Yemeği: Yeşil salata ve tatlı patates kızartması eşliğinde hindi burgeri

Akşam yemeği: Kahverengi pirinç ve sebze ile tavada kızartılmış yengeç kekleri

Pazar

Kahvaltı: Sebzeli frittata

Öğle yemeği: Sebze ve nohutlu kinoa kasesi

Akşam yemeği: Biber ve ananaslı ızgara karides şişleri

Hipotiroidizm ile kilo kaybı için ipuçları

Hipotiroidizmi olan kişiler, diğer sağlıklı kişilere göre daha kolay kilo alabilirler. Bunun nedeni hipotiroidizmin metabolizmayı yavaşlatabilmesidir.

Meyveler, sebzeler, doyurucu proteinler ve sağlıklı yağlar açısından zengin sağlıklı bir beslenme, kilonuzu kontrol etmenize ve refahınızı artırmanıza yardımcı olabilir. Bu gıdalar aynı zamanda lif bakımından da zengindir ve bu da insanların daha uzun süre tok hissetmelerine yardımcı olabilir.

Ek olarak, düzenli orta ila yüksek yoğunluklu aerobik egzersiz ve kuvvet antrenmanı, metabolizmayı hızlandırmaya ve kilo kaybını teşvik etmeye yardımcı olabilir. Aktif kalmak aynı zamanda enerji düzeylerini ve uyku kalitesini de artırabilir.

Bununla birlikte kişihipotiroidizmi tedavi etmek için ilaç aldığında küçük bir kilo kaybı (genellikle %10'un altında) fark edebilir.